دانشگاه پیام نور

واحد تربت حیدریه

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی

رشته روانشناسی عمومی

عنوان:

هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهرستان تربت حیدریه در سال 84-83

استاد راهنما

جناب آقای ابوالقاسم سیدان

بهار 85

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

عنوان :

هنجار یابی پرسشنامه افسردگی کودکان ماریا کواس بر روی کلیه دانش آموزان دختر و پسر  مقطع راهنمایی شهرستان تربت حیدریه در سال 84 ـ 83

جامعه آماری :

جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان راهنمایی شهرستان تربت حیدریه در سال 84 ـ 83 که در مجموع حدود 10035 دانش آموز بود و از این تعداد 5112 نفر پسر و 4923 دانش آموز دختر که در سطح 35 مدرسه دخترانه و پسرانه توزیع شده اند.

نمونه :

گروه نمونه 500 نفر از دانش آموزان راهنمایی می‌باشد که 248 نفر از آنها دختر و 252 نفر از آنها دانش آموز پسر می‌باشند که در پایه‌های اول و دوم و سوم راهنمایی تحصیل می‌کنند

ابزار مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :

1 ـ پرسشنامه افسردگی کودکان ماریا کواس  2 ـ پرسشنامه افسردگی بک در آزمون اول پرسشنامه

یافتهای پژوهشی :

1  ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از پایایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش پایایی آزمون از روش دو نیمه کردن آزمون 59 / 0 بدست آمد. چون همبستگی بین دو نیمه آزمون، همبستگی بالایی است با اطمینان می‌توان از پایا بودن آزمون برای جامعه مرجع آن را اجرا و در این جامعه به کار برد. و این خود مبین ثبات و اعتبار آزمون در امور تشخیصی برای جامعه مرجع می‌باشد.

2 ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از روایی لازم برای اجرا جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش روایی آزمون از روش روایی ملاکی 52 / 0 بدست آمد چون هبستگی بین آزمون ماریاکواس و آزمون ملاک ( بک ) از همبستگی بسیار بالایی برخوردار است با اطمینان می‌توان از روایی آزمون ماریا کواس برای جامعه مرجع آنرا اجرا و مورد استفاده قرار داد و این خود مبین مناسب و روایی آزمون در امور تشخیص برای جامعه مرجع می‌باشد.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید

دانشگاه پیام نور

واحد تهران مرکز

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی

عنوان:

تاثیرآموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش سلامت روانی دانش آموزان دختر شهر همدان

استاد راهنما:

دکتر مهدی دهستانی

استاد مشاور:

دکتر علی زاده محمدی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………….. 1

1-1-مقدمه………………………………………………………………. 2

1-2- بیان مسأله………………………………………………………. 4

1-3- اهمیت و ضرورت………………………………………………… 8

1-4- اهداف تحقیق………………………………………………….. 10

1-4-1- هدف کلی……………………………………………………. 10

1-4-2- اهداف فرعی…………………………………………………. 10

1-5- فرضیه های تحقیق……………………………………………… 10

1-6- تعریف متغیرها……………………………………………………. 11

1-6-1- تعریف مفهومی……………………………………………….. 11

1-6-2- تعاریف عملیاتی…………………………………………………12

فصل دوم : ادبیات تحقیق……………………………………………….. 14

2-1- مقدمه………………………………………………………………. 15

2-2- ذهن آگاهی………………………………………………………… 17

2-2-1- یادگیری ذهن آگاهانه- کاربرد ذهن آگاهی در اتفاق یادگیری…..19

2-2-2- اصول یادگیری ذهن آگاهانه…………………………………….. 19

2-2-3- ذهن آگاهی یا حضورذهن……………………………………… 20

2-2-4- ذهن آگاهی و مراقبه تمرکزی شرقی………………………….. 23

2-3- سلامت روان……………………………………………………….. 24

2-3-1- ویژگی های سازگاری وسلامت روان………………………….. 27

2-3-2- نظریه های سلامت روانی……………………………………… 27

2-4-استرس……………………………………………………………… 33

2-5- افسردگی………………………………………………………….. 38

2-5-1-شیوع افسردگی در نوجوانان…………………………………… 42

2-5-2-علل افسردگی در نوجوانی……………………………………… 44

2-5-3-تاثیر افسردگی در زندگی…………………………………………. 46

2-6-اضطراب………………………………………………………………. 48

2-6-1-ظاهر عمومی و رفتاری فرد مضطرب……………………………. 49

2-6-2-علائم اضطراب…………………………………………………….. 49

2-6-3-توصیف بیماران مضطرب…………………………………………. 50

2-7-مبانی نظری رابطه بین متغیرها…………………………………… 51

2-8- پیشینه تحقیقات………………………………………………….. 58

2-8-1-تحقیقات داخلی…………………………………………………. 58

2-8-2- پیشینه تحقیقات خارجی………………………………………. 63

فصل سوم: روش شناسی……………………………………………… 68

3-1- مقدمه………………………………………………………………. 69

3-2- روش تحقیق………………………………………………………… 69

3-3- جامعه، نمونه و روش نمونه گیری……………………………….. 69

3-4- ابزارهای تحقیق…………………………………………………… 70

3-4-1- مقیاس ارزیابی افسردگی،اضطراب و استرس………………. 70

3-4-2- روایی و پایایی…………………………………………………… 71

3-5- شرح جلسات……………………………………………………… 72

3-6- روشهای تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………76

فصل چهارم  :تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………… 77

4-1- مقدمه……………………………………………………………….. 78

4-2- توصیف متغیرهای اصلی…………………………………………… 79

4-3- کنترل مقادیر پرت و انتهایی شاخصها……………………………. 80

4-4- بررسی نرمال بودن داده ها……………………………………….. 83

4-5- آزمون فرضیه های تحقیق………………………………………….. 90

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………. 93

5-1- مقدمه……………………………………………………………….. 94

5-2- خلاصه پژوهش و نتایج……………………………………………… 94

5-3- پیشنهادات…………………………………………………………. 98

5-3-1- برای پژوهش های آتی…………………………………………… 98

5-3-2- پیشنهادات کاربردی………………………………………………. 98

5-4- محدودیت ها………………………………………………………… 98

منابع و مآخذ……………………………………………………………… 99

چکیده:

در این تحقیق تاثیر آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش سلامت روانی دانش آموزان دختر شهر همدان مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 40 نفر از دانش آموزان بصورت تصادفی انتخاب شده و در دو گروه کنترل و آزمایش گروه بندی شدند. آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در 8 جلسه با استفاده از متون آموزشی اجرا شده و در دو مرحله قبل و بعد آموزش از هر دو گروه پرسشنامه های تکمیل گردیده است. متغیر « آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی»  بعنوان متغیر مستقل و متغیرهای اضطراب، افسردگی و استرس بعنوان متغیرهای وابسته معرفی شده اند. از مقیاس DASS برای سنجش متغیرها استفاده شده است. داده ها با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود وضعیت آزمودنی ها از نظر اضطراب (0001/0P=و 6/26=F) ، افسردگی (0001/0 P=و 40/17=F) و استرس (006/0 P=و 97/2=F) تاثیر مثبت دارد. 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید

دانشگاه آزاد اسلامی           

پردیس علوم و تحقیقات هرمزگان

 

 

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته : M.A

گرایش: استراتژیک

 

موضوع:

بررسی تاثیر هوش معنوی برکیفیت مراقبت پرستاری بیمارستانهای آموزشی و درمانی شهر بندرعباس

 

استاد راهنما:

دکتر علی علیزاده

 

 

سال تحصیلی: ١٣٩3  –  ١٣٩2

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

چکیده   ………………………………………………………………………………………………………………..١

فصل اول  : کلیات تحقیق

١-١-مقدمه   ………………………………………………………………………………………………………. 3

١-٢-بیان مسئله  …………………………………………………………………………………………………. 4

١-٣-اهمیت پژوهش …………………………………………………………………………………………….۶

١-۴-اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………… ٧

١-۵-سئوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………. 7

1-6-فرضیات پژوهش …………………………………………………………………………………………. 8

١-7-تعریف مفاهیم   ………………………………………………………………………………………….. ٨

فصل دوم   : مروری بر تحقیقات انجام شده

٢-١-مفهوم هوش …………………………………………………………………………………………….. ١١

٢-٢-معنویت …………………………………………………………………………………………………… 12

٢-٣-انواع هوش ………………………………………………………………………………………………. 13

٢-4-مفهوم هوش معنوی ……………………………………………………………………………………..١5

٢-5- اندازه گیری هوش معنوی ………………………………………………………………………….. 18

٢-6- مولفه های هوش معنوی  …………………………………………………………………………  19

٢-7- مولفه های هوش معنوی در اسلام ……………………………………………………………   22

٢-8-ابعاد هوش معنوی …………………………………………………………………………………….. 23

٢-9-رشد هوش معنوی …………………………………………………………………………………….. 24

٢-10-کاربرد هوش معنوی …………………………………………………………………………….   25

٢-11-مدل های هوش معنوی ………………………………………………………………………….. 26

٢-12-مفهوم کیفیت ………………………………………………………………………………………… 29

٢-13-مفهوم مراقبت در پرستاری ………………………………………………………………………. 30

٢-14-مفهوم کیفیت مراقبت پرستاری و ابعاد آن …………………………………………………… 30

٢-15-مروری بر مطالعات انجام شده ………………………………………………………………… 31

٢-16-مدل مفهومی تحقیق ………………………………………………………………………………. 38

 

فصل سوم   : روش تحقیق

٣-١-مقدمه ………………………………………………………………………………………………………40

3-2-روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………40

٣-3-جامعه مورد مطالعه …………………………………………………………………………………… 40

٣-4-نمونه پژوهش ………………………………………………………………………………………….. 41

٣-5-ابزار و روش گردآوری داده ها……………………………………………………………………. ۴1

٣-6-پایایی و روایی …………………………………………………………………………………………. 42

٣-7-روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………… ۴4

٣-٨-ملاحظلات اخلاقی …………………………………………………………………………………… 44

 

فصل چهارم   : نتایج

۴-١-مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………. 46

۴-٢-آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………… 47

۴-٣-آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………56

۴-۴-نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………… 65

 

فصل پنجم   : بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………… 67

5-2- بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………. 67

5-3-محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………….. 69

5-4-پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………….. 69

منابع ……………………………………………………………………………………………………………….. 70

 

 

عنوان                                                                                               صفحه        

جدول 1: تعارف هوش ………………………………………………………………………………………16

جدول 2: ابعاد هوش معنوی ……………………………………………………………………………….24

جدول 3: مدل هوش معنوی سیندی ویگلسورث …………………………………………………..27

جدول 4- جامعه و نمونه آماری …………………………………………………………………………41

جدول5- سوالات مورد استفاده برای سنجش متغیرهای هوش معنوی ……………………..42

جدول6- پایایی پرسشنامه ها ……………………………………………………………………………..44

جدول 7- آمار توصیفی سوالات پرسشنامه هوش معنوی ………………………………………52

جدول 8- : آمار توصیفی سوالات پرسشنامه کیفیت مراقبت پرستاری ……………………..53

جدول9- آزمون کولموگروف-اسمیرنوف متغیرها ………………………………………………..57

جدول 10- سطح معناداری تاثیرمتغیر تفکر انتقادی ………………………………………………61

جدول11-. سطح معناداری تاثیر متغیر ایجاد معنای شخصی…………………………………..62

جدول 12- سطح معناداری تاثیر متغیر آگاهی متعالی …………………………………………… 62

جدول13- سطح معناداری تاثیر متغیر آگاهی توسعه موقعیت هوشیاری ……………………63

جدول 14- بررسی همبستگی بین ابعاد کیفیت مراقبت و هوش معنوی ……………………64

 

 

فهرست نمودار ها

عنوان                                                                             صفحه         

                                                                                             

نمودار شماره 1- الگوی ارتباطی سطوح هوش معنوی …………………………………………..24

نمودار شماره 2- تفکیک نمونه ها بر حسب جنسیت……………………………………………..48

نمودار شماره 3- تفکیک نمونه ها بر حسب تحصیلات………………………………………….49

نمودار شماره 4- تفکیک نمونه ها بر حسب وضعیت استخدام…………………………………49

نمودار شماره 5- تفکیک نمونه ها بر حسب وضعیت تاهل…………………………………….50

نمودار شماره 6- تفکیک نمونه ها بر حسب سابقه کار……………………………………………51

نمودار شماره 7- تفکیک نمونه ها بر حسب سن…………………………………………………….58

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                             صفحه         

                                                                                             

شکل شماره 1- مولفه های هوش معنوی ……………………………………………………………..28

شکل شماره 2- مدل مفهومی تحقیق …………………………………………………………………….38

شکل شماره 3-  نتیجه اجرای مدل پیشنهادی تحقیق با ضریب استاندارد …………………..59

شکل شماره 4-  نتیجه اجرای مدل پیشنهادی تحقیق با مقادیر معناداری (T) …………….60

 

پیوست ها

عنوان                                                                             صفحه               

                                                                                                       

پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک …………………………………………………………………………..73

پرسشنامه هوش معنوی ……………………………………………………………………………………..74

پرسشنامه کیفیت مراقبت پرستاری ………………………………………………………………………75

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر هوش معنوی بر کیفیت مراقبت های پرستاری بیمارستانهای آموزشی درمانی شهر بندرعباس اجرا گردید.روش این پژوهش از لحاظ نوع هدف، توصیفی-همبستگی، برحسب نتیجه کاربردی است است. پرستاران شاغل در این بیمارستانها جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده اند.

ازمیان این جامعه آماری 215 نفر پرستار به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش تصادفی طبقه ای و ازطریق فرمول کوکران انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ و پرسشنامه کیفیت مراقبت پرستاری پرسشنامه QUALPAC مورد آزمون واقع شدند.داده های گردآوری شده با استفاده از دو نرم افزار PLS  و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تاثیر چهار مولفه هوش معنوی (تفکر انتقادی وجودی، توسعه موقعیت هوشیاری، ایجاد معنای شخصی، آگاهی متعالی) بر کیفیت مراقبت های پرستاری معناداری نبوده و در نهایت بین هوش معنوی و کیفیت مراقبت پرستاری همبستگی ضعیفی وجود دارد.

 

کلمات کلیدی : هوش معنوی , کیفیت مراقبت, پرستار

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید

مقدمه

با ورود به هزاره سوم میلادی دانش تجربی نو و پیشرفت های فناوری، این امکان را فراهم ساخته است که بازنمایی ذهنی از کره زمین به « دهکده جهانی » و بزرگراه های اطلاعاتی بهبود یافته و ضرورت چاره جویی در مسائل حاد اجتماعی – اقتصادی – فرهنگی و در مجموع بهرمندی از کیفیت بهزیستی و با هم زیستی بیش از پیش احساس گردد(مشایخ، 1381،ص1).

بدیهی است متناسب با فرآیند جهانی شدن نوع نگاه به آموزش و پرورش با آنچه در تفکر سنتی غالب است تفاوت دارد.آموزش و پرورش باید به فراگیران در ارتقای خود پرورشی از طریق خلاقیت توانایی تصمیم گیری سریع- عادات آموزشی و خود آگاهی یاری رساند(قربانی و همکاران ،1382،ص2).

از انجایی که آموزش وپرورش در شکل دهی سرمایه انسانی و اجتماعی نقش تعیین کننده ای داشته و انتظار می رود نسل امروز را برای زندگی در جامعه امروز آماده سازد و با توجه به اهمیت علوم پایه آگاه بودن از وضعیت و ماهیت دانش علمی ، چگونگی خلق آن و وابستگی به آن نه تنها برای دانشمندان بلکه برای همه ما بخش عمده ای از آموزش را تشکیل میدهد(به نقل از وین هارلن ،ترجمه سعیدی ،1375،ص16).

معلمان کارآمد دارای کلاسهای مطلوب، سازمان یافته و پربارند. برعکس، معلمان ناموفق برای فراهم آوردن شرایطی که به رفتار هماهنگ و پربار منتهی شود مشکل دارند. شاید مهمترین تفاوت آنها، توانایی معلم کارآمد است معلمان کارآمد نسبت به آنچه در کلاس ایشان اتفاق می افتد بسیار حساس هستند و قادرند مشکلات را رفع کنند. امروزه دربیشتر مدارس ما تدریس به معنای انتقال معلومات از ذهن معلم به ذهن شاگرد است با این روش کم کم ذهن دانش آموزان انباشته از مطالبی می شود که با نیاز و فکرشان متناسب نیست این امرباعث می شود آنها انچه آموخته اند طوطی وار تکرار کنند و بتدریج از یادگیری احساس کسالت نمایند و چنین یادگیری نه تنها در سازندگی آنها نقش موثری را ایجاد نمی کند، بلکه زمینه رکود علمی و دلزدگی از فعالیتهای علمی را فراهم می کند(گال،1370).

ایجاد تغییرات بنیادی در نظام آموزش و پرورش یکی از ضروریات یک جامعه پویای در حال رشد است. در نظام آموزشی کشورهای پیشرفته شاهد تغییرات بی وقفه در زمینه برنامه های درسی، روشها و غیره هستیم. البته تمام این موارد زمانی نقش واقعی خود را ایفا می کند که این تغییرات بر اساس پژوهش و مبتنی بر شواهد و دلایل باشند. در کشور ما نیز با استفاده از نظرات کارشناسان آموزشی از سال 1376 در رابطه با تغییر روشهای تدریس، اقداماتی آغاز شد. از تغییرات اساس در این زمینه بکار گیری روشهای فعال تدریس در فرآیند یاددهی – یادگیری می باشد(پاک سرشت، 1383).

به اعتقاد کارشناسان تعلیم و تربیت دانش آموزانی که از طریق یادگیری فعال به یادگیری می پردازند نه تنها بهتر فرا می گیرند، بلکه از یادگیری لذت بیشتری می برند، زیرا به جای اینکه فقط شنونده باشند فعالانه در جریان یادگیری  مشارکت می کنند و خود را مسؤول یادگیری خویش می دانند(کرامتی، 1382).

1-2بیان مسئله

امروزه استقرار پویا و تداوم مطلوب نظام آموزشی و پرورش شدیداً متاثر از چگونگی کیفیت برنامه ریزی و کاربرد اصول و فنون برنامه‌درسی است(میرزابیگی،1380،ص 9).

موفقیت تحصیلی از نقطه نظر علمی و کاربردی دارای اهمیت است. یکی از عوامل مهم مقبولیت و پذیرش در کلاس درس است و برای به دست آوردن مشاغل مختلف مهم می باشد، لذا هر سال حجم وسیعی از مطالعات را به خود اختصاص می‌دهد، با توجه به اهمیت پیشرفت تحصیلی و تأثیر آن در زندگی باید متغیرهایی را نیز که با این مفهوم در ارتباط می باشند شناسایی و مورد بررسی قرار گیرند. که جمله آنها عبارتند از: استعداد توانمندی های ذهنی، محیط خانوادگی، متغیرهای شخصیتی و … (عرفانی ،1388،ص 2).

عوامل مختلفی باعث می گردند برنامه‌های درسی مقبولیت خود را بتدریج از دست بدهند. برای جلوگیری از این زوال برنامه  لازم است عناصر آن به طور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرد و عوامل تهدید کننده آن شناخته شده و برنامه اصلاح گردد(ملکی، 1382،ص 240).

در پروژه ملی آموزش علوم تجربی دوره ابتدایی نیاز است اهداف،‌ محتوا، روش‌های تدریس و روشهای ارزیابی  مورد پژوهش قرار گیرند تا نارسائیهای آن شناخته و به اصلاح آن پرداخته شود. گر چه پیشرفت تحصیلی تحت تاثیر عواملی از قبیل هوش، انگیزه، نحوه ارزشیابی و خانواده قرار می‌گیرد، از جهت دیگر یادگیری دانش آموزان و شیوه تدریس مهم است. در اکثر مدارس روش سخنرانی و انفرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمتر به روشهای فعال و گروهی توجه می شود. در روش هاس سنتی که امروزه از آنها به عنوان روش های غیر فعال یاد می شود، معلم نقش فعالی در جریان تدریس داشته و مطالب را به طور شفاهی در کلاس بیان نموده و دانش آموزان فقط به صحبت های او گوش داده و مطالب را حفظ می کنند(کرامتی، 1381،ص 214).

در چنین شرایطی زمینه‌های لازم برای رشد اجتماعی شاگردان فراهم نمی‌شود و حتی پیشرفت تحصیلی و رشد فکری شاگردان نیز از تاثیرات نامطلوب این شرایط بی‌نصیب نمی‌ماند. این روشها و راهبرد یاددهی سنتی در عصر حاضر جوابگوی نیاز جامعه نبوده و هر ساله تعداد قابل توجهی از دانش آموزان و دانشجویان کشور به دلیل ارائه شیوه‌های نامناسب‌ تدریس با افت تحصیلی مواجه شده و خسارت‌های زیادی بر جامعه تحمیل می‌‌گردد(‌علی عسگری، 1382).

در این زمینه گولد ، 1984، سراتنیک (1981) معتقدند نامطلوب‌ بودن این روشها به حدی است که صاحب نظران علوم تربیتی معتقدند که فقر تفکر دانش آموزان نتیجه حاکمیت روش های تدریس سنتی و عدم به کارگیری روش های فعال در مدارس است. همچنین شواهد تحقیقی دیگر نشان داده اند بیشتر مشکلاتی که در روش های سنتی و غیر فعال به چشم می خورند در رویکرد یادگیری مشارکتی به حداقل  می رسد و این روش در نقطه مقابل روش های سنتی قرار دارد(کارن ، 2006 ).

شعاری نژاد (1374) می‌گوید : اگر بخواهیم معلم یا کلاس خوب را با یک عبارت معرفی و توصیف کنیم باید گفت : معلمی خوب است که دانش آموزان را به کنجکاوی و پرسش بیشتر برانگیزد(شعاری نژاد، 1374، ص 68).

با توجه به این که روش های سنتی رویکرد های رقابتی و انفرادی) اغلب معلم محورند)، بنابراین دانش آموزان در آنها غیرفعال هستند و بحث و کار گروهی جایگاهی چندانی در این رویکرد ها ندارند و احتمالاً زمینه های لازم برای رشد شخصیت اجتماعی و فکری شاگردان فراهم نمی شود(ویچر^[1] و همکاران، 1997).

طرفداران یادگیری انفرادی معتقدند که این رویکرد میزان موفقیت فرد در رسیدن به هدف را افزایش می دهد، درگیری دانش آموزان در کلاس را کمتر  می کند، شخصیت فرد از طریق فعالیت انفرادی و مستقل توسعه و تقویت می شود و در نهایت مشکلات ناشی از بی انضباطی در کلاس را کمتر می کند(گرینسکی، 1996).

بر اساس نظر جانسون^[2] و جانسون (200) در رویکرد یادگیری انفرادی هر دانش آموز به تنهایی تلاش می کند و موفقیت افراد دیگر را مانع از موفقیت فردی خود نمی داند. در این رویکرد هدف هر دانش آموز مستقل از سایر اعضاء کلاس است و در نتیجه موفقیت فردی ارزشمند تلقی می شود و عملاً در جمع بودن و لذت از فعالیتهای گروهی در آن تجربه نمی شود(جانسون^[3]، 2000)از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده و جایگزین مناسبی برای افزایش کیفیت آموزش می باشد، رویکرد یادگیری مشارکتی است(آن ویبژ، 2002).

استفاده از روش یادگیری مشارکتی بعنوان زیر بنای اصلی و بنیادی که می تواند پایه ای استوار برای دیگر روشهای فعال در درس علوم باشد، حائز اهمیت فراوان خواهد بود. یادگیری مشارکتی زمانی موجب بهبود پیشرفت دانش آموزان می شود که معلم آنها را در گروههای کوچک قرار دهد و هدفی مشخص برای آنان بیان کند و به این هدف زمانی دست یابند که همه اعضای گروه با هم به محتوای آموزشی تسلط یابند. به عبارت دیگر اگر این امکان وجود داشته باشد که یک یا چند نفر در گروه پاسخ را به دست آورند و در اختیار دیگران قرار دهند یا بخش فکری تکلیف گروهی را انجام دهند و دیگران فقط تماشاگر باشند، در این صورت یادگیری مشارکتی رخ نداده است(اسلاوین ، 2004).

حال با توجه به نقش موثر یادگیری مشارکتی در فرایند یادسپاری درس علوم ، در اینکه چه روشی باعث یادسپاری  اطلاعات علمی بیشتر و دراز مدت در دانش آموزان می شود و آنها را وادار به فکر کردن می کند ، این تحقیق درصدد است تا بداند میزان یادسپاری اطلاعات علمی دانش آموزان در درس علوم در وضعیت فعلی چگونه است و اینکه روش های یادگیری به روش انفرادی و روش مشارکتی تاثیر معنی داری بر میزان یادسپاری دانش آموزان دارند؟ و اینکه کدامیک از روش های مذکور تاثیر بیشتری بر میزان یادسپاری درس علوم در دانش آموزان دوره ابتدایی پایه ششم شهر پیرانشهر دارد؟

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید

مقدمه

با ورود به هزاره سوم میلادی دانش تجربی نو و پیشرفت های فناوری، این امکان را فراهم ساخته است که بازنمایی ذهنی از کره زمین به « دهکده جهانی » و بزرگراه های اطلاعاتی بهبود یافته و ضرورت چاره جویی در مسائل حاد اجتماعی – اقتصادی – فرهنگی و در مجموع بهرمندی از کیفیت بهزیستی و با هم زیستی بیش از پیش احساس گردد(مشایخ، 1381،ص1).

بدیهی است متناسب با فرآیند جهانی شدن نوع نگاه به آموزش و پرورش با آنچه در تفکر سنتی غالب است تفاوت دارد.آموزش و پرورش باید به فراگیران در ارتقای خود پرورشی از طریق خلاقیت توانایی تصمیم گیری سریع- عادات آموزشی و خود آگاهی یاری رساند(قربانی و همکاران ،1382،ص2).

از انجایی که آموزش وپرورش در شکل دهی سرمایه انسانی و اجتماعی نقش تعیین کننده ای داشته و انتظار می رود نسل امروز را برای زندگی در جامعه امروز آماده سازد و با توجه به اهمیت علوم پایه آگاه بودن از وضعیت و ماهیت دانش علمی ، چگونگی خلق آن و وابستگی به آن نه تنها برای دانشمندان بلکه برای همه ما بخش عمده ای از آموزش را تشکیل میدهد(به نقل از وین هارلن ،ترجمه سعیدی ،1375،ص16).

معلمان کارآمد دارای کلاسهای مطلوب، سازمان یافته و پربارند. برعکس، معلمان ناموفق برای فراهم آوردن شرایطی که به رفتار هماهنگ و پربار منتهی شود مشکل دارند. شاید مهمترین تفاوت آنها، توانایی معلم کارآمد است معلمان کارآمد نسبت به آنچه در کلاس ایشان اتفاق می افتد بسیار حساس هستند و قادرند مشکلات را رفع کنند. امروزه دربیشتر مدارس ما تدریس به معنای انتقال معلومات از ذهن معلم به ذهن شاگرد است با این روش کم کم ذهن دانش آموزان انباشته از مطالبی می شود که با نیاز و فکرشان متناسب نیست این امرباعث می شود آنها انچه آموخته اند طوطی وار تکرار کنند و بتدریج از یادگیری احساس کسالت نمایند و چنین یادگیری نه تنها در سازندگی آنها نقش موثری را ایجاد نمی کند، بلکه زمینه رکود علمی و دلزدگی از فعالیتهای علمی را فراهم می کند(گال،1370).

ایجاد تغییرات بنیادی در نظام آموزش و پرورش یکی از ضروریات یک جامعه پویای در حال رشد است. در نظام آموزشی کشورهای پیشرفته شاهد تغییرات بی وقفه در زمینه برنامه های درسی، روشها و غیره هستیم. البته تمام این موارد زمانی نقش واقعی خود را ایفا می کند که این تغییرات بر اساس پژوهش و مبتنی بر شواهد و دلایل باشند. در کشور ما نیز با استفاده از نظرات کارشناسان آموزشی از سال 1376 در رابطه با تغییر روشهای تدریس، اقداماتی آغاز شد. از تغییرات اساس در این زمینه بکار گیری روشهای فعال تدریس در فرآیند یاددهی – یادگیری می باشد(پاک سرشت، 1383).

به اعتقاد کارشناسان تعلیم و تربیت دانش آموزانی که از طریق یادگیری فعال به یادگیری می پردازند نه تنها بهتر فرا می گیرند، بلکه از یادگیری لذت بیشتری می برند، زیرا به جای اینکه فقط شنونده باشند فعالانه در جریان یادگیری  مشارکت می کنند و خود را مسؤول یادگیری خویش می دانند(کرامتی، 1382).

1-2بیان مسئله

امروزه استقرار پویا و تداوم مطلوب نظام آموزشی و پرورش شدیداً متاثر از چگونگی کیفیت برنامه ریزی و کاربرد اصول و فنون برنامه‌درسی است(میرزابیگی،1380،ص 9).

موفقیت تحصیلی از نقطه نظر علمی و کاربردی دارای اهمیت است. یکی از عوامل مهم مقبولیت و پذیرش در کلاس درس است و برای به دست آوردن مشاغل مختلف مهم می باشد، لذا هر سال حجم وسیعی از مطالعات را به خود اختصاص می‌دهد، با توجه به اهمیت پیشرفت تحصیلی و تأثیر آن در زندگی باید متغیرهایی را نیز که با این مفهوم در ارتباط می باشند شناسایی و مورد بررسی قرار گیرند. که جمله آنها عبارتند از: استعداد توانمندی های ذهنی، محیط خانوادگی، متغیرهای شخصیتی و … (عرفانی ،1388،ص 2).

عوامل مختلفی باعث می گردند برنامه‌های درسی مقبولیت خود را بتدریج از دست بدهند. برای جلوگیری از این زوال برنامه  لازم است عناصر آن به طور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرد و عوامل تهدید کننده آن شناخته شده و برنامه اصلاح گردد(ملکی، 1382،ص 240).

در پروژه ملی آموزش علوم تجربی دوره ابتدایی نیاز است اهداف،‌ محتوا، روش‌های تدریس و روشهای ارزیابی  مورد پژوهش قرار گیرند تا نارسائیهای آن شناخته و به اصلاح آن پرداخته شود. گر چه پیشرفت تحصیلی تحت تاثیر عواملی از قبیل هوش، انگیزه، نحوه ارزشیابی و خانواده قرار می‌گیرد، از جهت دیگر یادگیری دانش آموزان و شیوه تدریس مهم است. در اکثر مدارس روش سخنرانی و انفرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمتر به روشهای فعال و گروهی توجه می شود. در روش هاس سنتی که امروزه از آنها به عنوان روش های غیر فعال یاد می شود، معلم نقش فعالی در جریان تدریس داشته و مطالب را به طور شفاهی در کلاس بیان نموده و دانش آموزان فقط به صحبت های او گوش داده و مطالب را حفظ می کنند(کرامتی، 1381،ص 214).

در چنین شرایطی زمینه‌های لازم برای رشد اجتماعی شاگردان فراهم نمی‌شود و حتی پیشرفت تحصیلی و رشد فکری شاگردان نیز از تاثیرات نامطلوب این شرایط بی‌نصیب نمی‌ماند. این روشها و راهبرد یاددهی سنتی در عصر حاضر جوابگوی نیاز جامعه نبوده و هر ساله تعداد قابل توجهی از دانش آموزان و دانشجویان کشور به دلیل ارائه شیوه‌های نامناسب‌ تدریس با افت تحصیلی مواجه شده و خسارت‌های زیادی بر جامعه تحمیل می‌‌گردد(‌علی عسگری، 1382).

در این زمینه گولد ، 1984، سراتنیک (1981) معتقدند نامطلوب‌ بودن این روشها به حدی است که صاحب نظران علوم تربیتی معتقدند که فقر تفکر دانش آموزان نتیجه حاکمیت روش های تدریس سنتی و عدم به کارگیری روش های فعال در مدارس است. همچنین شواهد تحقیقی دیگر نشان داده اند بیشتر مشکلاتی که در روش های سنتی و غیر فعال به چشم می خورند در رویکرد یادگیری مشارکتی به حداقل  می رسد و این روش در نقطه مقابل روش های سنتی قرار دارد(کارن ، 2006 ).

شعاری نژاد (1374) می‌گوید : اگر بخواهیم معلم یا کلاس خوب را با یک عبارت معرفی و توصیف کنیم باید گفت : معلمی خوب است که دانش آموزان را به کنجکاوی و پرسش بیشتر برانگیزد(شعاری نژاد، 1374، ص 68).

با توجه به این که روش های سنتی رویکرد های رقابتی و انفرادی) اغلب معلم محورند)، بنابراین دانش آموزان در آنها غیرفعال هستند و بحث و کار گروهی جایگاهی چندانی در این رویکرد ها ندارند و احتمالاً زمینه های لازم برای رشد شخصیت اجتماعی و فکری شاگردان فراهم نمی شود(ویچر^[1] و همکاران، 1997).

طرفداران یادگیری انفرادی معتقدند که این رویکرد میزان موفقیت فرد در رسیدن به هدف را افزایش می دهد، درگیری دانش آموزان در کلاس را کمتر  می کند، شخصیت فرد از طریق فعالیت انفرادی و مستقل توسعه و تقویت می شود و در نهایت مشکلات ناشی از بی انضباطی در کلاس را کمتر می کند(گرینسکی، 1996).

بر اساس نظر جانسون^[2] و جانسون (200) در رویکرد یادگیری انفرادی هر دانش آموز به تنهایی تلاش می کند و موفقیت افراد دیگر را مانع از موفقیت فردی خود نمی داند. در این رویکرد هدف هر دانش آموز مستقل از سایر اعضاء کلاس است و در نتیجه موفقیت فردی ارزشمند تلقی می شود و عملاً در جمع بودن و لذت از فعالیتهای گروهی در آن تجربه نمی شود(جانسون^[3]، 2000)از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده و جایگزین مناسبی برای افزایش کیفیت آموزش می باشد، رویکرد یادگیری مشارکتی است(آن ویبژ، 2002).

استفاده از روش یادگیری مشارکتی بعنوان زیر بنای اصلی و بنیادی که می تواند پایه ای استوار برای دیگر روشهای فعال در درس علوم باشد، حائز اهمیت فراوان خواهد بود. یادگیری مشارکتی زمانی موجب بهبود پیشرفت دانش آموزان می شود که معلم آنها را در گروههای کوچک قرار دهد و هدفی مشخص برای آنان بیان کند و به این هدف زمانی دست یابند که همه اعضای گروه با هم به محتوای آموزشی تسلط یابند. به عبارت دیگر اگر این امکان وجود داشته باشد که یک یا چند نفر در گروه پاسخ را به دست آورند و در اختیار دیگران قرار دهند یا بخش فکری تکلیف گروهی را انجام دهند و دیگران فقط تماشاگر باشند، در این صورت یادگیری مشارکتی رخ نداده است(اسلاوین ، 2004).

حال با توجه به نقش موثر یادگیری مشارکتی در فرایند یادسپاری درس علوم ، در اینکه چه روشی باعث یادسپاری  اطلاعات علمی بیشتر و دراز مدت در دانش آموزان می شود و آنها را وادار به فکر کردن می کند ، این تحقیق درصدد است تا بداند میزان یادسپاری اطلاعات علمی دانش آموزان در درس علوم در وضعیت فعلی چگونه است و اینکه روش های یادگیری به روش انفرادی و روش مشارکتی تاثیر معنی داری بر میزان یادسپاری دانش آموزان دارند؟ و اینکه کدامیک از روش های مذکور تاثیر بیشتری بر میزان یادسپاری درس علوم در دانش آموزان دوره ابتدایی پایه ششم شهر پیرانشهر دارد؟

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید