دانشگاه شیراز

دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی

 

پایان نامه­ ی کارشناسی ارشد در رشته

روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی

 

بررسی ابعاد پردازش شناختی در
دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری

استاد راهنما

دکتر سیما شهیم

دکتر قربان همتی علمدارلو

شهریور 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

 فصل اول: مقدمه

1-1- کلیات…………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 7

1- 4- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… 9

1-4-1- هدف کلی……………………………………………………………………………………………………………. 9

1-4-2- اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5- سوال­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 9

1-6- تعریف مفهومی متغیرها………………………………………………………………………………………………. 10

1-6-1- پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………………………….. 10

1-6-2- اختلال یادگیری………………………………………………………………………………………………… 10

 

فصل دوم: مبانی نظری و پژوهش­های پیشین

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2- سیرتحولی تاریخی اختلالات یادگیری………………………………………………………………………. 12

2-3- تعاریف اختلال یادگیری……………………………………………………………………………………………… 15

2-4-  مشکلات ویژه اختلال یادگیری………………………………………………………………………………… 18

2-4-1- نقص توجه…………………………………………………………………………………………………………. 18

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

2-4-2- پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………………………….. 18

2-4-3- مشکلات هماهنگی حرکتی……………………………………………………………………………… 20

2-4-4- مشکلات اجتماعی…………………………………………………………………………………………….. 20

2-4-5-  اختلال خواندن………………………………………………………………………………………………… 21

2-4-6- مشکلات زبان شفاهی……………………………………………………………………………………….. 22

2-4-7- اختلال نوشتن…………………………………………………………………………………………………… 23

2-4-8- اختلال حساب…………………………………………………………………………………………………… 23

2-4-9- مشکلات حافظه………………………………………………………………………………………………… 24

2-5- سبب شناسی اختلال یادگیری………………………………………………………………………………….. 25

2-5-1- عوامل عصب شناسی………………………………………………………………………………………… 26

2-5-2-عوامل ژنتیکی……………………………………………………………………………………………………… 26

2-5-3- عوامل محیطی…………………………………………………………………………………………………… 27

2-5-4- تاخیر در تحول………………………………………………………………………………………………….. 27

2-6- شیوع اختلال یادگیری ویژه……………………………………………………………………………………….. 28

2-7- نظریات پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………………………. 28

2-7-1- نظریه اتیکنسون و شفرین……………………………………………………………………………….. 29

2-7-2- نظریه سطوح پردازش……………………………………………………………………………………….. 31

2-7-3- نظریه رمز دو گانه……………………………………………………………………………………………… 32

2-7-4- مدل پردازش توزیع موازی……………………………………………………………………………….. 33

2-7-5- مدل پیوندگرایی………………………………………………………………………………………………… 34

2-8- پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 35

2-8-1- پردازش اطلاعات در افراد با اختلال یادگیری………………………………………………… 35

2-8-2- پردازش اطلاعات در افراد با نیازهای ویژه……………………………………………………….. 39

2-9- نتیجه­گیری از تحقیقات پیشین…………………………………………………………………………………. 40

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 42

3-2- طرح تحقیق و بیان متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………….. 42

3-3- جامعه آماری، نمومنه و روش نمونه­گیری…………………………………………………………………. 43

3-4- تعاریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………………….. 44

3-4-1- پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………………………….. 44

3-4-2- اختلال یادگیری………………………………………………………………………………………………… 44

3-5- ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-5-1- پرسشنامه پردازش شناختی…………………………………………………………………………….. 44

3-6- شیوه اجرای پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 52

3-7- روش تجزیه و تحلیل پژوهش…………………………………………………………………………………….. 53

 

فصل چهارم: نتایج پژوهش

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 55

4-2- یافته­های توصیفی متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………… 55

4-3- یافته­های مربوط به سوالات پژوهش…………………………………………………………………………… 56

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 68

5-2- تحلیل سوالات پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 68

5-3- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………… 73

5-4- محدودیت­های پژوهش………………………………………………………………………………………………… 74

5-5- پیشنهادهای پژوهشی………………………………………………………………………………………………….. 74

5-6- پیشنهادهای کاربردی…………………………………………………………………………………………………… 75

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 76

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………… 80

 

پیوست‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

 

 

فهرست جدول­ها

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

جدول شماره 3-1: توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنسیت……………………………… 43

جدول شماره 3-2: توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک مقطع تحصیلی………………….. 43

جدول شماره 4-1: یافته­های توصیفی ابعاد پرسشنامه پردازش شناختی………………………………. 56

جدول شماره 4-2: میانگین و خطای استاندارد کل ابعاد پردازش شناختی…………………………… 56

جدول شماره 4-3:  تحلیل واریانس اندازه­گیری مکرر ابعاد مقیاس پردازش شناختی………….. 57

جدول شماره 4-4: نتایج مقایسه میانگین­ها بر اساس آزمون  t وابسته

با تصحیح بون فرونی……………………………………………………………………………………………………………………. 58

جدول شماره 4-5: ضرائب همبستگی بین ابعاد مقیاس پردازش شناختی و سوالات هر بعد.. 59

جدول شماره 4-6: شاخص پایایی همسانی درونی ابعاد و کل مقیاس پردازش شناختی………. 62

جدول شماره 4-7: معناداری تعامل جنسیت و پایه تحصیلی در بعد شنوایی……………………….. 63

جدول شماره 4-8: نتایج تحلیل واریانس دو سویه در بعد پردازش شنوایی…………………………… 63

جدول شماره 4-9: نتایج تحلیل واریانس دو سویه (جنسیت و پایه تحصیلی پایه تحصیلی)

در بعد پردازش بینایی…………………………………………………………………………………………………………………. 64

جدول شماره 4-10: نتایج تحلیل واریانس دو سویه (جنسیت و پایه تحصیلی) در بعد پردازش متوالی 64

جدول شماره 4-11: معناداری اثر جنسیت و پایه تحصیلی در بعد پردازش مفهومی…………… 65

جدول شماره 4-12: نتایج تحلیل واریانس دو سویه(جنسیت و پایه تحصیلی)در بعد پردازش مفهومی 65

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

جدول شماره 4-13: نتایج تحلیل واریانس دو سویه(جنسیت و پایه تحصیلی)در بعد سرعت پردازش   66

جدول شماره 4-14: نتایج تحلیل واریانس دو سویه (جنسیت و پایه تحصیلی) در بعد توجه. 66

 

فصل اول

 

مقدمه

 

1-1-کلیات

 

تمام دانش­آموزان در سنین و دوره­های تحصیلی مختلف از نظر سطح یادگیری یکسان نبوده و بعضی از آن­ها به ویژه در سال­های اول تحصیل، شرایط همگون با گروه خود را از دست داده و رفتار آن­ها آموزگاران را مجبور  به  ارجاع به متخصصان می­کند (برادری، 1377؛ به نقل از محمدی، بهنیا و فرهبد، 1388). اگرچه این کودکان دارای ظاهر و هوش طبیعی هستند، لیکن در مدرسه هنگام آموزش خواندن، نوشتن و حساب  دچار مشکلات جدی می­شوند. واژه ” اختلالات یادگیری ” برای تبیین چنین مواردی، اولین بار توسط ساموئل کرک[1] در سال 1963 بکار برده شد. تقریبا نیمی از کودکانی که خدمات آموزش و پرورش ویژه دریافت می­کنند و حدود 5 درصد از کل جمعیت مدارس دولتی به عنوان اختلال یادگیری شناخته شده­اند (لیون[2]، 1996). و معمولا نسبت آن در پسران بیشتر از دختران و سه تا چهار برابر بیشتر است. مشکل هر فرد دارای  اختلال یادگیری منحصر به فرد است که ترکیب و سطوح مختلفی از مشکلات و سختی­ها را نشان می­دهد. یکی از ویژگی­های مشترک افرادی که در یادگیری دچار اختلال هستند، حوزه­های نابرابر توانایی­هاست. اصطلاح اختلال یادگیری به یک اختلال نوروبیولوژیکی در یک یا بیشتر فرایندهای روانشناختی پایه مربوط به فهم یا کاربرد زبان گفتاری یا نوشتاری گفته می­شود. این شرایط که ممکن است بر توانایی شخص در صحبت کردن، گوش دادن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی تاثیر بگذارد، به علت کارکرد نابهنجار مغز بوجود می­آید (لرنر و جونز[3]، 2008). به دلیل کارکرد بد مغز، کودکان مبتلا به اختلال یادگیری اطلاعات را به شیوه­ای متفاوت از کودکان عادی دریافت  و  پردازش می­کنند (بشرپور، عیسی زادگان و احمدیان، 1391).

یکی از بارزترین ویژگی­های انسان و متمایز کننده وی از حیوانات، شناخت و تفکر اوست. انسان نه تنها به ادراک مستقیم از جهان دست می­زند بلکه دارای توانایی­هایی برای دریافت و پردازش اطلاعات است و این توانایی نیز به مدد تحول و تکامل ساختمان عصبی بسیار منظم و در عین حال پیچیده انسان است، که در جریان تکوین فرد حاصل شده است (مقدم، استکی، سعادت و کوشکی، 1389). وجود هر گونه نارسایی یا نقص در پردازش اطلاعات می تواند منجر به رفتارهای ناسازگارانه، مشکلات تحصیلی و دشواری در پرداختن به امور روز مره شود.

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید