دانشگاه آزاد اسلامی 

واحد ایلام

 

پایان ­­نامه­ برای دریافت درجه کارشناسی­ ارشد­ در  رشته روانشناسی  (M.A)

گرایش:  عمومی

 

عنوان :

بررسی مقایسه‌ای تدریس اثربخش از دیدگاه معلمان و دانش ­آموزان مقطع متوسطه شهر ایلام

 

استاد راهنما:

دکتر جهانشا محمدزاده

 

استاد مشاور:

دکتر زینب طولابی

 

 تابستان 1394

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                        صفحه

چکیده 1

 

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2 – بیان مسأله. 5

1-3 – اهمیت و ضرورت تحقیق.. 7

1-4- اهداف تحقیق.. 10

1-4-1- هدف کلی.. 10

1-4-2- اهداف فرعی تحقیق.. 10

1-5- سؤالات تحقیق.. 11

1-6- تعریف واژه‏ها و اصطلاحات… 11

1-6-1-تعاریف مفهومی.. 11

1-6-2-  تعاریف عملیاتی.. 12

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 14

2-2-  تعریف اثربخشی.. 15

2-3- روش‌های تفکر در تدریس اثربخش… 16

2-4- تعاریف تدریس… 17

2-5- تدریس به‌عنوان یک علم. 18

2-6- تدریس چگونه فعالیتی است؟. 19

2-7- ویژگی‌های تدریس مؤثر. 20

2-8- استفاده از روش‌های تدریس خلاق.. 21

2-9- ویژگی‌های معلم. 21

2-10- تدریس، به‌عنوان یک هنر. 22

2-11- آیزنر  تدریس را به چهار دلیل، واجد خصیصه هنری دانسته است… 23

2-12- نقل ‌قول جالبی از لئوتولستوی در وصف بهترین معلم. 25

2-13- روش‌های نوین تدریس… 25

2-13-1- تعریف روش… 25

2-14-تقسیم‌بندی روش تدریس… 26

2-15- روش‌های نوین تدریس… 28

2-15-1- روش کنفرانس (گــــرد هم‌آیی) 28

2-15-2- روش شاگرد ـ استادی.. 28

2-15-3- روش چند حسـی (مختلط) 28

2-15-4- روش حل مسئلـه. 29

2-15-5- روش پروژه‌ای.. 29

2-15-6- شیوه سخنرانی.. 30

2-15-7- شیوه بازگویی.. 31

2-15-8 – شیوه پرسش و پاسخ.. 31

2-15-9- شیوه تمرینی.. 31

2-15-10- شیوه بحثی.. 32

2-15-11- شیوه نمایشی.. 32

2-15-12-  شیـوه آزمایشـی (روش اجرا کردن یا یادگیری به‌وسیله عمل) 32

2-15-13- شیوه گردش علمی.. 33

2-15-14- استفاده از منابع دیداری و شنیداری 33

2-15-15- الگوی کاوشگری به شیوه حقوقی.. 33

2-15-16- الگوی آموختن کنترل خود. 34

2-15-17- الگوی ایفای نقش… 34

2-16- روش کارگاهی.. 35

2-16-1- سمینار. 35

2-16-2- کنفرانس… 35

2-16-3- سمپوزیوم. 35

2-17-  روش تدریس کارگاهی.. 35

2-17-1- مرحله ارائه درس کوتاه 35

2-17-2- مرحله فعالیت و کار. 35

2-17-3- مرحله مشارکت: 36

2-17-3-1-  مرحله درسی کوتاه و فشرده 36

2-17-3-2- مرحله فعالیت گروهی و انجام وظایف انفرادی.. 36

2-17-3-3- مرحله مشارکت و جمع‌بندی.. 37

2-18- الگوی دریافت مفهوم. 37

2-19- الگوی تفکر استقرایی.. 38

2-19-1- مراحل تدریس الگوی تفکر استقرایی عبارت‌اند از. 38

2-20- الگوی آموزش کاوشگری.. 38

2-20-1- مراحل تدریس این الگو عبارت است از. 38

2-21-  الگوی پیش سازمان دهنـــده 39

2-21-1- مراحل پیش سازمان دهنده: 39

2-22- الگوی یادسپاری.. 39

2-22-1- مراحل تدریس این الگو عبارت است از. 39

2-23- الگوی رشد عقلی.. 40

2-23-1- مـراحل تدریس این الگو عبارت‌اند از. 40

2-24- الگوی کاوشگری علمی.. 40

2-24-1- مـراحل این الگو عبارت‌اند از. 40

2-25- الگوی تدریس غیرمستقیم. 41

2-25-1- مراحل تدریس این الگو عبارت‌اند از. 41

2-26- الگوی بدایع پردازی (افزایش تفکر خلاق) 41

2-26-1- مراحل تدریس این الگو عبارتنداز. 42

2-27- الگوی آگاهی یابی.. 42

2-27-1- مـراحل این الگو عبارت‌اند از. 42

2-28- الگوی دیدار  در کلاس درس… 43

2-28-1-  مــــراحل این الگو عبارت‌اند از. 43

2-29- الگوی پژوهش گروهی (تفحص گروهی) 43

2-30- الگوی آموزش آزمایشگاهی.. 44

2-31- الگوی کاوشگری علوم اجتماعی.. 44

2-32- الگوی یادگیری در حد تسلط آموزش مستقیـــم. 44

2-32-1- (نظریه اجتماعی یادگیری) 44

2-33- الگوی آموزش برای رشد مفهوم و مهارت… 45

2-33-1- این الگو معمولاً به دو صورت زیر است: 45

2-34-روش ایفای نقش… 45

2-35-تعریف آموزش… 46

2-36- ادغام روش‌ها، بهترین الگوی آموزش… 47

2-36-1- گفت‌وگوی درونی.. 47

2-36-2- گفت‌وگو با دیگر دانش آموزان. 47

2-36-3- مشاهده 47

2-36-4- تجربه عملی.. 47

2-36-5- استفاده از الگوی تجربه و گفت‌وگو. 47

2-37- توسعه روش‌های تدریس… 48

2-38- یادگیری استدلالی.. 48

2-39- تعریف یادگیری.. 50

2-39-1- یادگیری چیست؟. 50

2-40- انواع یادگیری.. 52

2-41- تعریف ارزشیابی.. 52

2-41-1- اهمیت ارزشیابی معلم. 52

2-41-2- مهم‌ترین اهداف ارزشیابی معلم. 53

2-41-3- تعریف ارزشیابی معلم. 53

2-41-4- روش‌های ارزشیابی معلم. 53

2-42- ارزشیابی.. 66

2-42-1- انواع ارزشیابی.. 66

2-43- پیشینه‌ی تحقیق: 67

2-43-1- پیشینه خارجی.. 67

2-43-2- پیشینه داخلی.. 69

 

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه. 73

3-2- روش‌ تحقیق.. 73

3-3- روش کار. 74

3-4- جامعه آماری.. 75

3-5- روش نمونه‌گیری.. 75

3-6- ابزار گردآوری داده‌ها 76

3-7- روایی پایایی ابزار. 77

3-8-متغیرهای پژوهش… 77

3-9- تعریف متغیرهای تحقیق.. 78

3-10- روش‌ها و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‏ها 79

 

فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها (یافته‌ها)

4-1- مقدمه. 81

4-2- تجزیه و تحلیل ویژگی‌های پاسخ‌گویان. 81

4-3-تجزیه و تحلیل نظرات معلمان: 88

4-3-1- معلمان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی می‌کنند؟. 88

4-4- تجزیه و تحلیل نظرات دانش آموزان: 88

4-4-1-  دانش آموزان اثربخشی تدریس معلمان خود را چگونه ارزیابی می‌کنند؟. 88

4-5- نتایج مقایسه گروه ها 89

4-5-1-  چه تفاوتی بین میزان اثربخشی تدریس معلمان از دیدگاه آنان و دانش آموزان وجود دارد؟. 89

4-5-1-1- هوشمندی.. 89

4-5-1-2- پاسخ‌دهی.. 90

4-5-1-3- انگیزه 91

4-5-1-4- تعهد برای تدریس… 92

4-5-1-5-مکالمه مؤثر. 93

4-5-1-6-  نگرانی برای پیشرفت… 94

4-5-1-7- کمک هدفمند. 95

4-5-1-8. آموزش غیررسمی.. 96

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 98

5-2- یافته‌ها 99

5-2-1-نتایج حاصل از پاسخ به سؤال نخست تحقیق «معلمان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی می‌کنند؟» 99

5-2-2- نتایج حاصل از پاسخ به سؤال دوم تحقیق «دانش آموزان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی می‌کنند؟» 100

5-2-3- نتایج حاصل از پاسخ به سؤال سوم تحقیق «چه تفاوتی میان میزان اثربخشی تدریس معلمان از دیدگاه آنان و دانش‌آموزان وجود دارد؟» 102

5-3- بحث و نتیجه‌گیری.. 104

5-4- پیشنهاد‌ها تحقیق.. 107

5-4-1- پیشنهاد برای سازمان‌های آموزشی.. 107

5-4-2. پیشنهاد برای پژوهش‌های آینده 107

5-5. مشکلات و محدودیت‌های تحقیق.. 107

منابع و مأخذ. 108

پیوست ها 118

چکیده انگلیسی.. 138

 

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                        صفحه

جدول (3- 1) حجم جامعه آماری.. 75

جدول (3-2) منابع سؤالات پرسشنامه پژوهش… 76

جدول (4-1). توزیع معلمان نمونه آماری براساس جنسیت… 82

جدول (4-2). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس جنسیت… 83

جدول (4-3). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس رشته تحصیلی.. 84

جدول (4-4). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سن.. 85

جدول (4-5). توزیع معلمان نمونه آماری براساس رشته تدریس… 86

جدول (4-6). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سطح تحصیلات… 87

جدول (4-7). میانگین نظرات معلمان نمونه آماری.. 88

جدول (4-8). میانگین نظرات دانش آموزان نمونه آماری.. 88

جدول (4-9). مقایسه میانگین میزان هوشمندی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 89

جدول (4- 10). مقایسه میانگین میزان پاسخ‌دهی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 90

جدول (4-11). مقایسه میانگین میزان انگیزه از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 91

جدول (4-12). مقایسه میانگین میزان تعهد برای تدریس از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 92

جدول (4-13). مقایسه میانگین میزان مکالمه مؤثر از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 93

جدول (4- 14). مقایسه میانگین میزان نگرانی برای پیشرفت دانش آموزان از دیدگاه معلمان و دانش آموزان  94

جدول (4-15). مقایسه میانگین میزان کمک هدفمند از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 95

جدول (4-16). مقایسه میانگین میزان آموزش غیررسمی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 96

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                       صفحه

نمودار (4-1). توزیع افراد نمونه آماری (معلمان) براساس جنسیت… 82

نمودار (4-2). توزیع افراد نمونه آماری (دانش آموزان) براساس جنسیت… 83

نمودار (4-3). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس رشته تحصیلی.. 84

نمودار (4-4). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سن.. 85

نمودار (4-5). توزیع معلمان نمونه آماری براساس رشته تدریس… 86

نمودار (4-6). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سطح تحصیلات… 87

 

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسه‌ای تدریس اثربخش از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهر ایلام اجرا گردید. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و از نوع روش کار توصیفی و مشاهده‌ای است که ویژگی‌های یک معلم اثربخش از دیدگاه خود معلمان و دانش‌آموزان را موردبررسی و مقایسه قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش‌آموزان و معلمان پایه سوم دبیرستان‌های شهر ایلام که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده برای به دست آوردن حجم نمونه آماری استفاده گردید. جامعه آماری 30 دبیرستان بود که با توجه به‌تناسب پراکندگی دبیرستان‌ها در مناطق مختلف شهر 10 دبیرستان به‌صورت تصادفی انتخاب شد سپس از هر دبیرستان به‌تناسب رشته تحصیلی دانش‌آموزان (علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی فیزیک) 1 کلاس کلاً 25 کلاس انتخاب گردید؛ بنابراین تعداد کل افراد نمونه آماری 545 نفر که از این تعداد 109 نفر معلم و 436 نفر دانش‌آموز بودند. ابزار گرد‌‌‌آوری این پژوهش پرسشنامه استاندارد شده‌ای بود که روایی آن 78/0 و پایایی آن87/0 گزارش‌شده است. در این پژوهش افراد نمونه آماری خواسته شد نظرات خود را در خصوص اثربخشی تدریس معلمان در حیطه‌های: هوشمندی، پاسخ‌دهی، انگیزه، تعهد برای تدریس، مکالمه مؤثر، نگرانی برای پیشرفت، کمک هدفمند، آموزش غیررسمی در قالب طیف 5 ارزشی لیکرت از خیلی ضعیف تا خیلی خوب اظهار نمایند. داده‌های تحقیق با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و استنباطی آزمون t مستقل و با استفاده از نرم‌افزارspss  مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که از دیدگاه هر دو گروه (معلمان و دانش‌آموزان) اثربخشی تدریس معلمان در حد بالای ارزیابی گردید است. معلمان با میانگین 39/4 از کل 5 نمره که قریب 88 درصد و همچنین دانش آموزان با میانگین 17/3 از کل 5 نمره که قریب 63 درصد از اثربخشی کامل را کسب نموده‌اند. با توجه به یافته‌های تحقیق چنین به نظر می‌رسد که بین دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان در ابعاد (هشتگانه): هوشمندی، پاسخ‌دهی، انگیزه، تعهد برای تدریس، مکالمه مؤثر، نگرانی برای پیشرفت، کمک هدفمند و آموزش غیررسمی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. اختلاف میانگین بیانگر آن است که میزان مقیاس‌های فوق در معلمان از دیدگاه دانش‌آموزان کمتر از دیدگاه معلمان نسبت به خود است.

کلمات کلیدی: معلم، دانش‌آموزان، تدریس، اثربخشی، یادگیری.

 

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید