دانشگاه آزاد اسلامی

پردیس علوم و تحقیقات شاهرود

 

 

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته­ حسابداری

تاثیر کیفیت سود بر واکنش سرمایه­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکت­ها

 

 

 

استاد راهنما: دکتر محمد رضا عبدلی

 

 

 

استاد مشاور:دکتر فرهاد دهدار

 

 

شهریور ماه 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

این پژوهش به بررسی تاثیر کیفیت سود بر واکنش سرمایه­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی شرکت­ها طی دوره زمانی 1383 تا 1390پرداخت. ارائه مجدد برای بازار حاوی اطلاعات جدیدی است. کیفیت سود و به صورت عام­تر کیفیت گزارشات مالی، مورد علاقه کسانی است که از گزارش­های مالی برای تصمیم­گیری­های سرمایه­گذاری و انعقاد قراردادهای مختلف استفاده می­کنند. از سوی دیگر، از دیدگاه سرمایه­گذاری، کیفیت سود پایین مطلوب نیست زیرا نشانگر وجود ریسک در تخصیص منابع به آن بخش می­باشد و باعث کاهش رشد اقتصادی از طریق تخصیص نادرست سرمایه­ها خواهد شد. از دیدگاه سرمایه­گذاران اخبار ارائه مجدد فقط بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته نیست بلکه نوعی پیش­بینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب می­شود. به عبارت دیگر، موجب سلب اعتماد سرمایه­گذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت و کاهش کیفیت سودهای گزارش شده می­گردد. در حقیقت، صورت­های مالی تجدید ارائه شده به صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی پیرامون قابل اتکا نبودن صورت­های مالی دوره­های گذشته و کیفیت پایین آنها ارائه می­نماید. بنابراین متعاقب ارائه مجدد، انتظارات سرمایه­گذاران در ارتباط با جریان­های نقدی آتی و نرخ بازده مورد انتظار آنها تغییر می­یابد. در این تحقیق سعی شد تا به بررسی تاثیر کیفیت سود (با استفاده از مدل­ دی­چو و دی­شف و مدل اسلوان) بر واکنش سرمایه­گذران به گزارشات مالی تعدیل شده (با استفاده از بازده اضافی سهام) پرداخته شود. نتایج بدست آمده نشان داد که کیفیت سود تاثیر قابل توجهی بر واکنش سرمایه­گذاران به گزارشات مالی تعدیلی داشته است بطوری که در شرکت­هایی که کیفیت سود بالاتری داشته­اند، میزان بازده اضافی بدست آمده مقداری مثبت و قابل توجه بوده و واکنش سرمایه­گذاران به گزارشات مالی تعدیل شده در شرکت­های با کیفیت سود پایین در مقایسه با شرکت­های با کیفیت سود بالا، مقداری منفی بوده است. در واقع از دیدگاه بازار و سرمایه­گذاران، گزارشات مالی تعدیل شده شرکت­های با کیفیت سود پایین­، واکنش منفی­تری را در پی داشته و این در حالی است که واکنش بازار به گزارشات مالی تعدیل شده در شرکت­های با کیفیت سود بالاتر، مثبت­تر بوده است. همچنین از میان دو مدل مورد استفاده جهت سنجش کیفیت سود، مدل کیفیت سود دی­چو و دی­شف معنادار می­باشد و تاثیر این متغیر بر واکنش سرمایه­گذاران به گزارشات تعدیلی قابل توجه بوده است اما مدل کیفیت سود اسلوان چندان معنادار و با اهمیت نبوده است.

واژگان کلیدی: کیفیت سود، تجدید ارائه صورت­های مالی، مدل دی­چو و دی­شف، مدل اسلوان، محتوای اطلاعاتی کیفیت سود

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                       صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………… 2

1-2- بیان مسأله………………………………………………………………………………………. 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………. 4

1-4- جنبه جدید و نوآوری بودن تحقیق………………………………………………………………. 4

1-5- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………. 5

1-6- سوال تحقیق…………………………………………………………………………………….. 5

1-7- فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………… 6

1-8- روش تحقیق…………………………………………………………………………………….. 6

1-9- روش و طرح نمونه­برداری…………………………………………………………………….. 7

1-10- ابزار گردآوری داده­ها………………………………………………………………………… 7

1-11- ابزار تجزیه و تحلیل………………………………………………………………………….. 8

1-12- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………… 8

1-12-1- قلمرو مکانی تحقیق………………………………………………………………………… 8

1-12-2- قلمرو  زمانی تحقیق……………………………………………………………………….. 8

1-12-3- قلمرو  موضوعی تحقیق…………………………………………………………………… 8

1-13- متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه­گیری آن­ها…………………………………………………… 9

1-13-1- متغیر مستقل……………………………………………………………………………….. 9

1-13-1-1- کیفیت سود بر اساس اقلام تعهدی………………………………………………………. 9

1-13-1-2- شناسایی کیفیت سود با استفاده از الگوی اسلوان (1996)……………………………… 10

1-14-2- متغیر وابسته……………………………………………………………………………….. 11

1-15- مدل تحقیق…………………………………………………………………………………….. 11

1-16- روش تحلیل…………………………………………………………………………………… 13

1-17- کاربرد نتایج تحقیق…………………………………………………………………………… 13

1-18- ساختار کلی تحقیق……………………………………………………………………………. 13

فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………… 16

2-2- محتوای اطلاعاتی تجدید ارائه صورت­های مالی………………………………………………. 17

2-3- کیفیت سود……………………………………………………………………………………… 18

2-3-1- تعاریف………………………………………………………………………………………. 18

2-3-2- نظریه کیفیت سود……………………………………………………………………………. 21

2-3-3- دیدگاه­های مختلف در مورد کیفیت سود……………………………………………………… 21

2-3-4- اهمیت ارزیابی کیفیت سود………………………………………………………………….. 24

2-3-5- معیارهای اندازه­گیری کیفیت سود…………………………………………………………… 25

2-3-6- قابلیت پیش­بینی سود…………………………………………………………………………. 26

2-3-7- ارتباط بین سود و ارقام تعهدی و جریانات نقدی و مفهوم پایداری سود…………………….. 27

2-3-8- نوسان­پذیری سود…………………………………………………………………………….. 30

2-3-9- تحلیل کیفیت سود……………………………………………………………………………. 30

2-3-10- نقش حسابرسان مستقل در ارتباط با کیفیت سود…………………………………………… 32

2-3-11- تحلیل بنیادی کیفیت سود…………………………………………………………………… 33

2-3-11-1- تولید جریان نقدی……………………………………………………………………….. 33

2-3-11-2-  کیفیت حساب­های دریافتنی…………………………………………………………….. 34

2-3-11-3- کیفیت (اندازه­گیری) موجودی کالا……………………………………………………… 34

2-3-11-4- کیفیت حساب دارایی­های ثابت………………………………………………………….. 35

2-3-11-5-  کیفیت بدهی­ها و افشاء…………………………………………………………………. 35

2-3-12- ارزیابی فعالیت­های مدیریت سود………………………………………………………….. 36

2-3-13- محیط رقابتی……………………………………………………………………………….. 36

2-3-14- دیگر فاکتورهای خاص شرکت……………………………………………………………. 36

2-3-15- محتوای اطلاعاتی سود…………………………………………………………………….. 37

2-3-16- محتوای اطلاعاتی سود تعهدی…………………………………………………………….. 37

2-3-17- رفتار سرمایه­گذاران در واکنش به اطلاعات صورت­های مالی…………………………… 38

2-3-18- محتوای اطلاعاتی اعلام سود پیش‌بینی‌شده (برآوردی) و تاثیر اعلام سود برآوردی بر نوسانات قیمت سهام     40

2-3-19- شفافیت اطلاعات مالی و محتوای اطلاعاتی سود………………………………………….. 42

2-3- مرور پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………….. 45

2-3-1- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………… 45

2-3-1-1- کیفیت سود………………………………………………………………………………… 45

2-3-1-2- گزارشات تعدیل سود……………………………………………………………………… 49

2-3-2- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………….. 52

2-3-2-1- کیفیت سود………………………………………………………………………………… 52

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………… 57

3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………….. 58

3-3- فرضیه­های تحقیق………………………………………………………………………………. 58

3-4-  متغیرهای تحقیق و شاخص­های اندازه­گیری آن­ها…………………………………………….. 59

3-4-1- متغیر وابسته…………………………………………………………………………………. 59

3-4-2- متغیر مستقل…………………………………………………………………………………. 59

3-5- معرفی مدل تحقیق……………………………………………………………………………… 61

3-6- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………….. 63

3-6-1- قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………. 63

3-6-2- قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………. 63

3-6-3- قلمرو موضوعی…………………………………………………………………………….. 63

3-7- نمونه آماری…………………………………………………………………………………….. 63

3-8- ابزار و نحوه گردآوری داده­ها………………………………………………………………….. 65

3-9- آمار توصیفی……………………………………………………………………………………. 66

3-10- آزمون­های پیش فرض رگرسیون…………………………………………………………….. 66

3-10-1- آزمون نرمال بودن…………………………………………………………………………. 66

3-10-2- آزمون معنادار بودن……………………………………………………………………….. 66

3-10-2-1 آزمون معنادار بودن رگرسیون………………………………………………………….. 66

3-10-2-2- آزمون معنادار بودن ضرایب…………………………………………………………… 67

3-10-3- آزمون دوربین- واتسون……………………………………………………………………. 67

3-10-4- نمودارهای پراکنش باقیمانده در مقابل مقادیر برآورد شده………………………………… 68

3-10-5- آزمون هم­خطی…………………………………………………………………………….. 68

3-11- آزمون معنادار بودن مدل رگرسیونی………………………………………………………… 68

3-13- آزمون لون  ………………………………………………………………………………….. 69

3-14- خلاصه فصل………………………………………………………………………………….. 69

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………… 72

4-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………………………………………………………… 73

4-3- آزمون­های پیش­فرض رگرسیون……………………………………………………………….. 76

4-3-1- آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته…………………………………………………….. 77

4-3-2- آزمون نرمال بودن خطاها…………………………………………………………………… 79

4-3-3- آزمون هم خطی……………………………………………………………………………… 80

4-3-4- نمودارهای پراکنش………………………………………………………………………….. 81

4-4- تجزیه و تحلیل مدل­های تحقیق…………………………………………………………………. 84

4-4-1- نتایج مدل با استفاده از مدل کیفیت سود دی­چو و دی­شف (DDEQ)………………………. 85

4-4-2- نتایج مدل با استفاده از مدل کیفیت سود اسلوان (EQ)……………………………………… 92

4-4-3- آزمون مقایسه میانگین بین دو گروه…………………………………………………………. 97

4-4-4- آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………………………… 102

4-5- خلاصه فصل……………………………………………………………………………………. 108

فصل پنجم : خلاصه، نتیجه­گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………… 110

5-2- خلاصه نتایج آزمون فرضیه­های تحقیق………………………………………………………… 111

5-2-1- خلاصه نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق…………………………………………………….. 111

5-2-1-1- نتایج فرضیه اول بر اساس مدل کیفیت سود دی­چو و دی­شف……………………………. 111

5-2-1-2- نتایج فرضیه اول با استفاده از مدل کیفیت سود اسلوان………………………………….. 113

5-2-2- خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق…………………………………………………….. 115

5-3- محدودیت­های تحقیق……………………………………………………………………………. 118

5-4- پیشنهادهای تحقیق………………………………………………………………………………. 118

5-4-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج آزمون فرضیه­ها………………………………………………… 118

5-4-2- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی……………………………………………………………… 119

5-5- نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………… 120

منابع و مأخذ ………………………………………………………………………………………….. 122

فهرست جدول­ها و شکل­ها:

جدول 2-1- معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوطه (طبقه­بندی کاترین و ویسنت)……….. 25

جدول 4-1- آماره­های نوصیفی……………………………………………………………………….. 74

جدول 4-2- بررسی نرمال بودن توزیع متغیر بازده اضافی سهام…………………………………… 78

جدول 4-3- خلاصه نتایج مدل……………………………………………………………………….. 86

جدول 4-4- نتایج تحلیل واریانس رگرسیون…………………………………………………………. 86

جدول 4-5- نتایج آزمون فرضیه تحقیق………………………………………………………………. 89

جدول 4-6- خلاصه نتایج مدل……………………………………………………………………….. 92

جدول 4-7- نتایج تحلیل واریانس رگرسیون…………………………………………………………. 92

جدول 4-8- نتایج آزمون فرضیه تحقیق………………………………………………………………. 94

جدول 4-9- نتایج آزمون همسانی واریانس…………………………………………………………… 99

جدول 4-10- جدول مقایسه­ای واکنش سرمایه­گذاران به شرکت­های با کیفیت سود بالا و با کیفیت سود پایین      99

جدول 4-11- آماره t آزمون………………………………………………………………………….. 100

جدول 4-12- خلاصه نتایج مدل……………………………………………………………………… 102

جدول 4-13- نتایج تحلیل واریانس رگرسیون……………………………………………………….. 103

جدول 4-14- نتایج آزمون فرضیه تحقیق…………………………………………………………….. 104

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید