مطالعه رابطه میان حساسیت جریان نقدی نامتقارن و نگهداشت وجوه نقد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: با تاکید بر محدودیت های مالی

استادراهنما:

دکتر یحیی کامیابی

استاد مشاور:

دکتر ارسلان ایرجی راد

دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری

تابستان 1393

رای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                       صفحه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-2) بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………… 3

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………. 5

1-5)اهداف پژوهشی……………………………………………………………………………………………… 6

1-5-1) اهداف علمی…………………………………………………………………………………………….. 6

1-5-2) اهداف کاربردی…………………………………………………………………………………………. 6

1-6) فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………………………………… 7

1-7) متغیرها و مدل پژوهش……………………………………………………………………………………. 7

1-7-1) متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………. 7

1-7-1-1) متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………. 7

1-7-1-2)متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………….. 7

1-7-1-3) متغیرهای کنترلی……………………………………………………………………………………. 7

1-7-2) مدل تحلیلی پژوهش………………………………………………………………………………….. 7

1-8) روش پژوهش………………………………………………………………………………………………. 8

1-9) روش‌ها و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………….. 8

1-10) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………. 9

1-11) قلمروپژوهش…………………………………………………………………………………………….. 9

1-11-1) قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………. 9

1-11-2) قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………… 9

1-11-3) قلمرو مکانی………………………………………………………………………………………….. 9

1-12) جامعه و نمونه آماری پژوهش……………………………………………………………………….. 10

1-13) تعاریف واژگان کلیدی (تعاریف عملیاتی واژگان)………………………………………………. 10

1-14)ساختار پژوهش…………………………………………………………………………………………… 11

1-14) خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………….. 12

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

2-1) جریان‌های نقدی…………………………………………………………………………………………… 14

2-1-1) اهمیت جریان‌های نقدی  …………………………………………………………………………… 14

2-1-2) اندازه‌گیری‌های حسابداری از طریق جریان‌های نقدی آتی…………………………………… 14

2-1-3) اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) و جریان‌های نقدی…………………………………………. 15

2-1-4) رابطه جریان‌های نقدی جاری و آتی و سطح سرمایه‌گذاری شرکت‌ها…………………….. 16

2-1-5) اهداف جریان‌های نقدی (مدیریت نقدینگی، توانایی واریز بدهی‌ها و انعطاف‌پذیری مالی)16

2-1-6) طبقه‌بندی دارایی‌های جاری و جریان‌های نقدی……………………………………………….. 17

2-1-7) حرکت به سوی جریان‌های نقدی………………………………………………………………….. 17

2-1-8) جریان‌های نقدی جاری و جریان‌های نقدی مورد‌انظار سرمایه‌گذاران……………………… 18

2-1-9) جریان‌های نقدی و سود خالص……………………………………………………………………. 19

2-1-10) انواع جریان‌های نقدی  …………………………………………………………………………… 20

2-1-10-1) جریان نقدی حقوق صاحبان سهام………………………………………………………….. 20

2-1-10-2) جریان نقدی سرمایه‌ای…………………………………………………………………………. 21

2-1-10-3) جریان نقدی آزاد……………………………………………………………………………….. 21

2-1-11) تفاوت بین جریان‌های وجوه نقد………………………………………………………………… 22

2-1-12) ماهیت و مفهوم جریان نقد آزاد ………………………………………………………………… 23

2-1-13) صورت جریان وجوه نقد………………………………………………………………………….. 24

2-1-13-1) تاریخچه صورت وجه نقد…………………………………………………………………….. 25

2-1-13-2) طبقه‌بندی جریان‌های نقدی و نحوه ارائه صورت جریان وجوه نقد طبق استاندارد حسابداری ایران       27

2-1-13-3) مفهوم جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی…………………………………… 28

2-1-14) ارائه اطلاعات مربوط به جریان نقدی و پیش‌بینی آن……………………………………….. 29

2-1-15) جریان‌های نقدی عملیاتی و سیاست‌های تقسیم سود……………………………………….. 30

2-2) عوامل تاثیرگذار بر پیش بینی جریان‌های نقدی…………………………………………………….. 30

2-2-1) حساسیت جریان نقدی وجه نقد…………………………………………………………………… 30

2-2-2) عدم تقارن در حساسیت‌ جریان‌های نقدی ناشی از وجوه نقد………………………………. 31

2-2-3) محدودیت‌های مالی و حساسیت‌ جریان‌های نقدی …………………………………………… 32

2-2-3-1) محدودیت‌های مالی و حساسیت‌ جریان‌های نقدی ناشی از سرمایه‌گذاری…………… 32

2-2-3-2) محدودیت‌های مالی و حساسیت جریان‌های نقدی ناشی از وجوه نقد………………… 33

2-3) نگهداشت وجوه نقد و جریان‌های نقدی…………………………………………………………….. 35

2-3-1) نسبت موجودی‌های نقدی بر دارایی‌های شرکت‌ها…………………………………………….. 35

2-3-2) ارتباط وجه نقد با سود………………………………………………………………………………. 36

2-3-3) گردش وجوه نقد و سود به عنوان وسیله‌ای برای پیش‌بینی…………………………………… 37

2-3-4) مدیریت دارایی‌های نقدی و تبدیل آن‌ها به جریان‌های نقدی……………………………….. 37

2-3-5) انگیزه‌های نگهداری وجه نقد……………………………………………………………………….. 38

2-3-5-1) انگیزه معاملاتی…………………………………………………………………………………….. 38

2-3-5-2) انگیزه احتیاطی……………………………………………………………………………………… 39

2-3-5-3) انگیزه سفته بازی …………………………………………………………………………………. 40

2-3-6) ارتباط بین اهداف حسابداری و جریان‌های نقدی……………………………………………… 40

2-3-7) وجه نقد، جریان‌های نقدی و چارچوب نظری…………………………………………………. 41

2-3-8) چرخش وجه نقد و جریان‌های نقدی…………………………………………………………….. 42

2-3-9) دلایل نگهداری وجوه نقد و نظریه‌های مرتبط با سطح نگهداشت وجوه نقد و جریان‌های نقدی      45

2-3-9-1) نظریه عدم تقارن اطلاعاتی………………………………………………………………………. 45

2-3-9-2) نظریه نمایندگی……………………………………………………………………………………. 45

2-3-9-3) نظریه موازنه………………………………………………………………………………………… 46

2-3-9-3-1) عوامل تعیین کننده وجه نقد از دیدگاه نظریه موازنه……………………………………. 47

2-3-9-3-1-1) فرصت‌های سرمایه‌گذاری……………………………………………………………….. 47

2-3-9-3-1-2) میزان نقدشوندگی دارایی‌های جاری………………………………………………….. 47

2-3-9-3-1-3) اهرم مالی……………………………………………………………………………………. 47

2-3-9-3-1-4) اندازه…………………………………………………………………………………………. 48

2-3-9-3-1-5) جریان نقدی………………………………………………………………………………… 48

2-3-9-3-1-6) عدم اطمینان جریان نقدی……………………………………………………………….. 48

2-3-9-3-1-7) سررسید بدهی……………………………………………………………………………… 48

2-3-9-3-1-8) پرداخت سود سهام………………………………………………………………………. 49

2-3-9-4) نظریه سلسله مراتب تأمین مالی………………………………………………………………… 49

2-3-9-4-1) عوامل تعیین‌کننده وجه نقد از دیدگاه سلسله مراتبی…………………………………… 50

2-3-9-4-1-1) فرصت‌های سرمایه‌گذاری……………………………………………………………….. 50

2-3-9-4-1-2) اهرم مالی……………………………………………………………………………………. 50

2-3-9-4-1-3) جریان نقدی………………………………………………………………………………… 50

2-3-9-4-1-4) اندازه…………………………………………………………………………………………. 50

2-3-9-5) نظریه جریان وجه نقد آزاد……………………………………………………………………… 51

2-3-9-5-1) عوامل تعیین کننده وجه نقد از دیدگاه نظریه جریان نقدی آزاد……………………… 52

2-3-9-5-1-1) اهرم مالی……………………………………………………………………………………. 52

2-3-9-5-1-2) فرصت‌های سرمایه‌گذاری……………………………………………………………….. 52

2-3-9-5-1-3) اندازه…………………………………………………………………………………………. 52

2-3-9-5-1-4) روابط بانکی………………………………………………………………………………… 53

2-3-10) سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و قابلیت تبدیل شدن به جریان‌های نقدی………………… 53

2-3-11) سطح نقدینگی و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت قابل تبدیل به وجوه نقد………………… 54

2-3-12) سطح بهینه و مطلوب وجه نقد…………………………………………………………………… 54

2-3-12-1) مدل بامول………………………………………………………………………………………… 54

2-3-12-2) مدل میلر-اور…………………………………………………………………………………….. 55

2-3-12-3) مدل برانک……………………………………………………………………………………….. 56

2-3-12-4) مدل­های جدید صندوق………………………………………………………………………… 56

2-3-13) اهداف استراتژیک مدیریت نگهداشت وجوه نقد…………………………………………….. 57

2-3-14) مزایا و معایب نگهداری دارایی‌های نقدی……………………………………………………… 57

2-4) پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 57

2-4-1) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور………………………………………………………….. 58

2-4-2) تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………. 62

2-4-3) خلاصه تحقیقات انجام شده خارجی و داخلی…………………………………………………. 64

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

3-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 68

3-2( جامعه آماری پژوهش …………………………………………………………………………………… 68

3-3) تعیین حجم نمونه پژوهش………………………………………………………………………………. 68

 3-4) اهداف مشخص تحقیق…………………………………………………………………………………. 70

3-4-1) هدف اصلی…………………………………………………………………………………………….. 71

3-4-2) اهداف فرعی…………………………………………………………………………………………… 71

3-5) سوال‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………. 71

3-6) فرضیه‌های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 71

3-7) روش پژوهش …………………………………………………………………………………………….. 71

3-7-1) روش پژوهش از نظر ماهیت و محتوایی…………………………………………………………. 71

3-7-2) روش پژوهش از نظر هدف………………………………………………………………………… 72

3-7-3) روش انجام پژوهش………………………………………………………………………………….. 72

3-8) روش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات…………………………………………………………………….. 72

3-9) تعریف متغیرها و نحوه محاسبه آن ها  ………………………………………………………………. 72

3-9-1) نسبت تغییرات در سطح نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها ()……………………….. 73

3-9-2) میزان تغییر حساسیت جریان‌های نقدی ()……………………………………………….. 74

3-9-3) میزان عدم تقارن  حساسیت جریان نقدی ()…………………….. 74

3-9-10) اندازه شرکت ()…………………………………………………………………………….. 78

3-9-11) نسبت مخارج سرمایه‌ای ()…………………………………………………………….. 78

3-9-12) تحصیل سهام ()……………………………………………………………………………. 79

3-9-13) نسبت خالص سرمایه در گردش غیر نقدی ()……………………………….. 79

3-9-14) نسبت بدهی‌های کوتاه‌مدت ابتدای دوره ()…………………………………… 80

3-10) مدل‌های پژوهش………………………………………………………………………………………… 81

3-11) اعتبار درونی و برونی پژوهش ……………………………………………………………………… 82

3-12) روش واکاوی مدل‌ها و آزمون فرضیات……………………………………………………………. 82

3-13) روش داده‌های پانل…………………………………………………………………………………….. 83

3-14) روش اثراث ثابت……………………………………………………………………………………….. 84

3-15) آزمون چاو یا F مقید…………………………………………………………………………………… 85

3-16) آزمون هاسمن……………………………………………………………………………………………. 86

3-18) آزمون معنی دار بودن ضرایب………………………………………………………………………… 87

3-19) آزمون مربوط به بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها………………………………………………. 87

3-20) آزمون‌های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی…………………………………………… 88

3-21)  فرض نرمال بودن باقیمانده‌ها ………………………………………………………………………. 88

3-22) فرض عدم وجود هم‌خطی بین متغیرهای مستقل ………………………………………………… 88

 3-23) فرض مستقل بودن باقیمانده‌ها ……………………………………………………………………… 89

3-24) فرض عدم وجود ناهمسانی واریانس ها میان باقیمانده‌ها………………………………………. 90

3- 25) فرض عدم وجود خطای تصریح مدل و خطی بودن مدل…………………………………….. 90

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………….. 93

4-2) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………….. 93

4-3) آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته تحقیق ………………………………………………………. 95

 

4-4) بررسی همبستگی میان متغیرهای تحقیق……………………………………………………………… 98

4-5) بررسی هم‌خطی میان متغیرهای تحقیق………………………………………………………………. 100

4-6) نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………… 101

4-6-1)  نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق ………………………………………………………………….. 101

4-6-2)  نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق …………………………………………………………………. 105

4-7) خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………… 108

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه ………………………………………………………………………………………………………. 111

5-2) خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………….. 111

5-3) نتایج آزمون فرضیه………………………………………………………………………………………. 114

5-3-1) نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق……………………………………………………………………. 114

5-3-2) نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق……………………………………………………………………. 114

5-4) محدودیت‌های تحقیق…………………………………………………………………………………… 115

5-5) پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق……………………………………………………………………. 116

5-6) پیشنهادیی برای پژوهش‌های آینده…………………………………………………………………… 116

5-7) خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………… 117

منابع و ماخذ

منابع فارسی:……………………………………………………………………………………………………….. 119

منابع لاتین:…………………………………………………………………………………………………………. 122

منابع اینترنتی:………………………………………………………………………………………………………. 129

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………….. 130

Abstract………………………………………………………………………………………………………… 158

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                       صفحه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

جدول 2-1 محاسبه جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام……………………………………………… 21

جدول 2-2 محاسبه جریان نقدی آزاد………………………………………………………………………… 22

جدول 2- 1) خلاصه تحقیقات خارجی…………………………………………………………………….. 65

جدول 2-2) خلاصه تحقیقات داخلی……………………………………………………………………….. 66

جدول 3- 1 روند انتخاب نمونه آماری پژوهش…………………………………………………………… 69

جدول 3-2 فراوانی اعضای نمونه به تفکیک نوع صنعت………………………………………………… 70

جدول 4-1،  آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………………………………………………………… 94

جدول 4-2  نتایج آزمون نرمال بودن متغیر  وابسته تحقیق………………………………………………. 95

جدول 4-3، نتایج آزمون نرمال بودن متغیر وابسته تحقیق بعد از فرآیند نرمال سازی……………… 97

جدول 4-4  ماتریس ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق……………………………….. 99

جدول 4-5  نتایج آزمون چاو و هاسمن برای مدل (1)………………………………………………… 102

جدول 4-6  نتایج آزمون‌های مربوط به مفروضات آماری مدل (1)………………………………….. 103

جدول 4-7 نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق با استفاده از روش اثرات ثابت………………………… 104

جدول 4-8  نتایج آزمون چاو و هاسمن برای مدل (2)………………………………………………… 105

جدول 4-9  نتایج آزمون‌های مربوط به مفروضات آماری مدل (2)………………………………….. 106

جدول 4-10  نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق با استفاده از روش اثرات ثابت…………………….. 107

 

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                       صفحه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

نمودار2-1 تفاوت بین جریان‌های وجوه نقد……………………………………………………………….. 23

نمودار 2-2 ساختار دارایی‌ها در طول زمان…………………………………………………………………. 44

نمودار 2-3 ساختار سرمایه در طول زمان……………………………………………………………………. 44

نمودار 4-2، نمایش عدم نرمال بودن توزیع متغیر نسبت تغییرات در سطح نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها

نمودار (Q-Q plot)،  نمایش عدم نرمال بودن توزیع متغیر وابسته…………………………………… 96

نمودار (Q-Q plot)،  نمایش نرمال بودن توزیع متغیر وابسته…………………………………………. 97

نمودار 4-3 نمایش نرمال بو دن توزیع متغیر نسبت تغییرات در سطح نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها بعد از فرآیند نرمال سازی………………………………………………………………………………………………………………………… 97

 

چکیده:

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین حساسیت جریان نقدی نامتقارن و نگهداشت وجوه نقد در شرکت‌ها، با تاکید بر محدودیت‌های مالی است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی (پانل دیتا) است. در این پژوهش اطلاعات مالی 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1387 تا 1390 بررسی شده است (448 شرکت – سال). برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده‌ی پژوهش از نرم‌افزارهای 20 Spss، 7 Eviews و 16 Minitab استفاده شده است. با توجه به تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته در ارتباط با تایید فرضیه اول پژوهش به این نتیجه رسیدیم که بین حساسیت جریان وجه نقد با نگهداری وجه نقد رابطه معنی‌دار و مستقیمی وجود دارد یعنی با افزایش جریان‌های نقدی در جهت مثبت به یک نسبت مشخصی نیز میزان سطح نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها افزایش خواهد یافت. همچنین نتایج پژوهش در ارتباط با تایید فرضیه دوم حاکی از این بود که بین میزان عدم تقارن حساسیت جریان نقدی با نگهداری وجه نقد رابطه معنی‌دار و معکوسی وجود دارد یعنی هر چه قدر عدم تقارن در حساسیت جریان‌های نقدی و مثبت بیشتر باشد با یک نسبت مشخصی سطح نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها کاهش خواهد یافت.

 

واژه های کلیدی:

حساسیت جریان‌های نقدی، نگهداشت وجوه نقد شرکت‌ها، محدودیت‌های مالی، عدم تقارن، پانل دیتا.

 برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید