دانشگاه علامه طباطبایی
دانشکده مدیریت و حسابداری
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری
رابطـه ریسـک شـرکت و نوسـانات سـود جامـع
استاد راهنما
دکتر یحیی حساس یگانه
استاد مشاور
دکتر قاسم بولو
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………..1
1.1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
1.2 تشریح و بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………….. 5
1.3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 8
1.4 اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9
1.5 پرسشها و فرضیههای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 10
1.6 روش اجرای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
1.7 تعریف برخی از واژه ها و اصطلاحات تحقیق …………………………………………………………………………………… 12
1.8 ساختار کلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….. 13
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه…………………………………………………………………………………. 15
بخش اول: مبانی نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………. 16
2.1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17
2.2 ریسک………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19
2.2.1 عوامل مؤثر بر ریسک شرکت…………………………………………………………………………………………………… 20
2.2.2 انواع ریسک……………………………………………………………………………………………………………………………… 27
2.3 سود ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
2.3.1 هدف از اندازهگیری و گزارش سود ………………………………………………………………………………………… 28
2.3.2 مفهوم سرمایه………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
2.3.3 مفاهیم نگهداشت سرمایه……………………………………………………………………………………………………….. 30
2.3.4 مفاهیم سود…………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
2.3.4.1 سود حسابداری…………………………………………………………………………………………………………….. 33
2.3.4.2 سود اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………….. 34
2.4 رویکردهای تهیه صورت سود (زیان)…………………………………………………………………………………………………. 35
2.4.1 تئوری مازاد خالص (تمیز)……………………………………………………………………………………………………….. 36
2.4.2 مفهوم سود عملیات جاری……………………………………………………………………………………………………….. 36
2.4.3 مفهوم شمول کلی سود (سود جامع)……………………………………………………………………………………… 39
2.5 گزارشگری سود جامع……………………………………………………………………………………………………………………….. 41
2.5.1 گزارشگری سود جامع در ایالت متحده آمریکا………………………………………………………………………… 41
2.5.2 گزارشگری سود جامع در سطح بینالملل………………………………………………………………………………. 45
2.5.3 گزارشگری سود جامع در ایران……………………………………………………………………………………………….. 48
2.6 بررسی تطبیقی سود جامع در سطح ایران و بینالملل……………………………………………………………………. 49
2.6.1 تعریف سود جامع……………………………………………………………………………………………………………………. 51
2.6.2 سایر اجزای سود جامع……………………………………………………………………………………………………………. 52
2.6.2.1 تغییرات در مازاد تجدید ارزیابی داراییها…………………………………………………………………… 53
2.6.2.2 سود یا زیان اکچوئری در طرحهای مزایای معین……………………………………………………….. 54
2.6.2.3 تعدیلات تسعیر ارز………………………………………………………………………………………………………. 56
2.6.2.4 سود (زیان) ناشی از اندازهگیری مجدد داراییهای مالی آماده برای فروش………………… 59
2.6.2.5 بخش اثربخش سود (زیانهای) مربوط به ابزارهای مصون سازی در مصون سازی……… 61
2.6.2.6 تعدیلات سنواتی……………………………………………………………………………………………………………. 63
2.6.2.7 تعدیلات تجدید طبقهبندی………………………………………………………………………………………….. 64
2.6.3 شیوه گزارشگری سود جامع…………………………………………………………………………………………………….. 65
2.7 شیوه نوین ارائه صورتهای مالی………………………………………………………………………………………………………. 68
2.7.1 سیر تحول نحوهی ارائهی صورتهای مالی…………………………………………………………………………….. 70
2.7.2 اهداف اساسی روش نوین ارائهی صورتهای مالی…………………………………………………………………. 72
2.7.3 اصول ارائهی صورتهای مالی (منطبق با IAS1)………………………………………………………………….. 73
2.7.3.1 یکپارچگی……………………………………………………………………………………………………………………… 73
2.7.3.2 تفکیک………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
2.7.4 شکل و طبقهبندی…………………………………………………………………………………………………………………… 76
2.7.5 تعریف بخشها و گروهها…………………………………………………………………………………………………………. 79
2.7.6 صورتهای مالی………………………………………………………………………………………………………………………. 82
2.7.6.1 صورت وضعیت مالی ……………………………………………………………………………………………………. 82
2.7.6.2 صورت سود (زیان) جامع…………………………………………………………………………………………….. 83
2.7.6.3 صورت جریان وجه نقد ……………………………………………………………………………………………….. 84
بخش دوم: پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 86
2.1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87
2.2 تحقیقهای قبلی درمورد نوسانات سود جامع…………………………………………………………………………………… 87
2.3 تحقیقهای قبلی درمورد رابطه ریسک با سود جامع………………………………………………………………………… 91
2.3.1 رابطهی معیارهای نوسانات سود و معیار ریسک بازار……………………………………………………………… 91
2.3.2 قیمتگذاری معیارهای نوسانات سود……………………………………………………………………………………… 94
2.4 تحقیقهای قبلی درمورد قدرت پیشبینیکنندگی سود جامع………………………………………………………. 96
2.5 سایر تحقیقات در مورد سود جامع…………………………………………………………………………………………………. 100
2.6 جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 109
فصل سوم: روش اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………………… 112
3.1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 113
3.2 مدل مفهومی و فرضیههای تحقیق………………………………………………………………………………………………… 113
3.2.1 مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 113
3.2.2 فرضیههای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 118
3.3 روش کلی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 118
3.4 قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119
3.4.1 قلمرو موضوعی…………………………………………………………………………………………………………………….. 119
3.4.2 قلمرو مکانی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 119
3.4.3 قلمرو زمانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 119
3.5 روش نمونهگیری……………………………………………………………………………………………………………………………. 119
3.6 روش گردآوری دادهها…………………………………………………………………………………………………………………….. 120
3.7 معرفی و نحوهی محاسبه متغیرها ………………………………………………………………………………………………… 120
3.8 روش آزمون فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 123
3.8.1 روش آزمون فرضیهی اول……………………………………………………………………………………………………. 123
3.8.2 روش آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………….. 123
3.8.3 روش آزمون فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………. 125
3.8.4 روش آزمون فرضیه چهارم…………………………………………………………………………………………………… 127
3.8.5 روش آزمون فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………….. 128
3.9 مباحث آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 129
3.10 خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………. 134
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………………………………… 135
4.1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 136
4.2 جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………. 137
4.3 نتایج………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 137
4.3.1 آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………………………….. 137
4.3.2 آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………………………. 139
4.3.3 آزمون فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………………… 144
4.3.4 آزمون فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………………. 150
4.3.5 آزمون فرضیه پنجم………………………………………………………………………………………………………………. 154
4.4 خلاصه و جمعبندی ……………………………………………………………………………………………………………………… 157
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………. 158
5.1 مرور و جمعبندی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 159
5.2 نتایج آزمون فرضیههای تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 161
5.2.1 نتایج آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………………… 161
5.2.2 نتایج آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………….. 162
5.2.3 نتایج آزمون فرضیه سوم……………………………………………………………………………………………………….. 162
5.2.4 نتایج آزمون فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………. 163
5.2.5 نتایج آزمون فرضیه پنجم……………………………………………………………………………………………………… 164
5.3 محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 164
5.4 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 165
5.4.1 پیشنهادت کاربردی……………………………………………………………………………………………………………….. 165
5.4.2 پیشنهادات برای تحقیقهای آتی………………………………………………………………………………………….. 166
5.5 خلاصه فصل …………………………………………………………………………………………………………………………………. 167
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………. I
فهرست شکلها
شکل 2.1 خصوصیات کیفی اطلاعات مالی بر اساس SFAC8 …………………………………………………………….. 69
شکل 2.2 اصول اساسی ارائه صورتهای مالی ………………………………………………………………………………………… 73
شکل 2.3 مبانی تفکیک منابع ………………………………………………………………………………………………………………… 75
شکل 2.4 مجموعه صورتهای مالی ………………………………………………………………………………………………………… 76
شکل 2.5 روش مستقیم تهیه صورت جریان وجه نقد……………………………………………………………………………. 84
شکل 3.1 مدل مفهومی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………… 117
شکل 3.2 انواع الگوهای برآورد و آزمونهای انتخاب الگو ……………………………………………………………………… 134
شکل 4.1 مقایسه معیارهای نوسانات سود در سالهای مختلف …………………………………………………………. 138
فهرست جدولها
جدول 2.1 سیر تطور IAS1 …. ……………………………………………………………………………………………………………….. 47
جدول 2.2 مقایسه سایر اجزای سود جامع در دو استاندارد شماره 6 ایران با IAS1……………………………. 52
جدول 2.3 اجزای مخارج طرحهای معین در IAS19 ………………………………………………………………………….. 56
جدول 2.4 نحوه اندازهگیری و شناسایی داراییهای مالی در ایران ………………………………………………………… 60
جدول 2.5 بخشها و گروههای مختلف صورتهای مالی مطابق با IAS1 …………………………………………… 77
جدول 2.6 خلاصه تحقیقات خارجی در مورد سود جامع ……………………………………………………………………. 104
جدول 2.7 خلاصه تحقیقات داخلی در مورد سود جامع ……………………………………………………………………… 108
جدول 4.1 آمارهای توصیفی معیارهای نوسانات سود ………………………………………………………………………… 138
جدول 4.2 آمارهای توصیفی نوسانات نسبی سود…………………………………………………………………………………. 139
جدول 4.3 آزمون رتبهبندی ویلکاکسون ………………………………………………………………………………………………. 139
جدول 4.4 آمارهای توصیفی فرضیه دوم ……………………………………………………………………………………………… 140
جدول 4.5 نتایج آزمون آماری جارک- برا برای متغیرهای فرضیه دوم ……………………………………………… 141
جدول 4.6 نتایج آزمون لیمر برای مدلهای فرضیه دوم ……………………………………………………………………… 141
جدول 4.7 نتایج آزمون هاسمن برای مدلهای فرضیه دوم ………………………………………………………………… 142
جدول 4.8 نتایج حاصل از برازش مدلهای رگرسیونی فرضیه دوم ……………………………………………………. 143
جدول 4.9 آمارهای توصیفی فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………………. 145
جدول 4.10 نتایج آزمون آماری جارک- برا برای متغیرهای فرضیه سوم ………………………………………….. 146
جدول 4.11 نتایج آزمون لیمر برای مدلهای فرضیه سوم ………………………………………………………………….. 146
جدول 4.12 نتایج آزمون هاسمن برای مدلهای فرضیه سوم ……………………………………………………………. 147
جدول 4.13 نتایج حاصل از برازش مدلهای رگرسیونی فرضیه سوم ………………………………………………… 149
جدول 4.14 آمارهای توصیفی فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………………. 150
جدول 4.15 نتایج آزمون آماری جارک- برا برای متغیرهای فرضیه چهارم ……………………………………….. 151
جدول 4.16 نتایج آزمون لیمر برای مدلهای فرضیه چهارم ……………………………………………………………… 151
جدول 4.17 نتایج آزمون هاسمن برای مدلهای فرضیه چهارم …………………………………………………………. 152
جدول 4.18 نتایج حاصل از برازش مدلهای رگرسیونی فرضیه چهارم ……………………………………………… 153
جدول 4.19 آمارهای توصیفی فرضیه پنجم ………………………………………………………………………………………… 154
جدول 4.20 نتایج آزمون آماری جارک- برا برای متغیرهای فرضیه پنجم ………………………………………… 155
جدول 4.21 نتایج آزمون لیمر برای مدلهای فرضیه پنجم ……………………………………………………………….. 155
جدول 4.22 نتایج آزمون هاسمن برای مدلهای فرضیه پنجم …………………………………………………………… 156
جدول 4.23 نتایج حاصل از برازش مدلهای رگرسیونی فرضیه پنجم ……………………………………………….. 157
چکیده:
گزارشگری سود جامع در یک صورت عملکرد واحد مسئلهای بحثبرانگیز است. موافقان گزارشگری سود جامع در یک صورت عملکرد واحد بر این باورند که سود (زیان) اندازهگیری شده بر مبنای جامع عملکرد شرکت را بهتر از سایر اندازهگیریهای سود، نشان میدهد در حالیکه مخالفان معتقدند “سایر اجزای سود جامع” متشکل از اقلامی است که به دلیل ماهیت موقتی و غیرعادی خود از دورهای به دورهی دیگـر تغییر میکنند و لذا گـزارش کردن آنها همـراه با نتایج کسب و کار اصلی منجـر به افزایش نوسانات سـود و ریسک شرکت و همچنین کاهش قدرت پیشبینی سـود میشود. در نتیجه، انتخاب شیوهای از گزارشگری سود که عملکرد شرکت را بهتر و کاملتر نشان دهد، اهمیت ویژهای دارد. از این رو، در این تحقیق به دنبال پاسخ به این پرسش آغازین هستیم که آیا ارائه سایر اجزای سود جامع ذیل صورت سود (زیان) دوره (رویکرد ارائه یک صورت عملکـرد واحـد) منجـر به سـوءتعبیر از عملکرد اصلی شرکت میشود یا خیـر؟ به منظور پاسخ به این سوال میبایست به مقایسـه رابطـه بین معیارهای نوسانات سـود با ریسک و قیمت بازار سهام شـرکت پرداخت. همچنین میبایست به مقایسـه قدرت پیشبینیکنندگی معیارهای سـود (سـود خالص و سـود جامع) در پیشبینی جریان وجه نقد عملیاتی دوره بعد و سود خالص دوره بعد پرداخت و سپس با توجه به کلیه نتایج بدست آمده در حد مناسب به سوال آغازین تحقیق پاسخ داد. لازم به ذکر است که این مقایسه با استفاده از دادههای شرکتهای پذیرفتـه شـده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره 1382-1391 و به وسیلهی رگرسیون خطی چندگانه و آزمون F صورت گرفت. نتایج بررسیها نشان داد که سود جامع دارای ماهیت پر نوسانتری نسبت به سـود خالص است ولی این برتـری به لحاظ آماری معنیدار نیست. همچنین، نوسانات سایر اجزای سود جامع با ریسک و قیمـت بازار سهام شرکت رابطـه معنیداری ندارد. بر همین اساس، نتایج این تحقیق از رویکرد ارائه یک صورت عملکـرد واحـد حمایت میکند. علاوهبراین نتایج نشان داد که سود خالص قدرت پیشبینی بیشتری برای پیشبینی جریان وجه نقد عملیاتی دوره بعد و سود خالص دوره بعد دارد. این موضوع که بیانگر اهمیت و کاربـرد سـود خالص در تعیین عملکـرد آتی شـرکت است، نشان میدهـد که میبایست کماکان سود خالص در قالب یک قلم جداگانه در صورت عملکرد مالی نشان داده شود.
کلید واژه: سود جامع، سود خالص، ریسک شرکت، نوسانات سود
برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید