حقوقی معامله با ابزارآلات قمار- قسمت ۱۱ |
- به مجرد وقوع بیع، مشترى مالک مبیع و بایع مالک ثمن مىشود.
- عقد بیع، بایع را ضامن درک مبیع و مشترى را ضامن درک ثمن قرار مىدهد.
- عقد بیع، بایع را به تسلیم مبیع ملزم مىنماید.
- عقد بیع، مشترى را به تأدیه ثمن ملزم میکند.
براى عقد باطل در هیچ زمانى نمىتوان وجود و تحققى در عالم اعتبار شناخت؛ اما چنین چیزى برخی از آثار مترتب بر معامله با آلات قمار و از جمله لزوم ردّ عین یا بدل آن مىباشد را نفى نمىکند.
معامله با آلات قمار با وجود بطلان قانونی دارای آثار حقوقی است که این آثار را میتوان در دو بخش آثار مدنی و جزایی تقسیم بندی نمود. در بخش نخست مسئولیت مدنی وضعیت حقوقیثمن و مثمن مقبوض در نزد طرفین عنوان شده است و در بخش دوم آثار جزایی بیان مواد قانون مجازات اسلامی مرتبط با این معامله سخن گفته شده است.
۱-۳٫ آثار مدنی
معامله با آلات قمار، آثارى دارد که بعضى متوجه طرفین عقد و بعضى متوجه افراد ثالث است:
الف. اثر فساد بیع نسبت به طرفین معامله طرفین معامله با آلات قمار، طبق ماده ۳۶۶ (ق. م) باید عوضین را به یکدیگر برگردانند و حتى اگر عین تلف شده باشد، مانع از بطلان نیست و طرفى که عین نزد او تلف شده است، ضامن عین و منافع آن خواهد بود.[۳۳۵]
ب. وقتى گروهى با یک شخص پیمان مىبندند، پیمان مزبور به تعداد افراد به پیمانهاى جداگانه منحل مىگردد؛ به طورى که بطلان یکى از قراردادها به قراردادهاى دیگر سرایت نمىکند.[۳۳۶] با این وجود، مفاد ماده ۴۸۰ (ق. ت) که ناظر به قراردادهاى ارفاقى است، بطلان هریک از قراردادها که اکثریت به اضافه یک طلبکاران را از کار بیاندازد را موجب بطلان بقیه قراردادها مىداند. در غیر پیمانهاى جمعى، معمولاً بطلان عقد به فرد ثالث نیز سرایت مىنماید.[۳۳۷]به طور مثال، در معامله با آلات قمارکه تعاقب ایادى مطرح مىشود، اگر فروشنده مالى را به ثالث فروخت و ثالث آن را به رابع واگذار کرد، با عدم تنفیذ معامله توسط مالک و بطلان معامله فروشنده اوّل، معامله دوم هم باطل مىشود[۳۳۸] و این بدان اشاره دارد که آن مسئولیت تمامی طرفهای مال مغصوب تضامنی است هر چند که آنها کلاً یا با نسبت به غاصبیت طرف اوّل جاهل بوده باشند.[۳۳۹]
۱-۱-۳٫ بررسی وضعیت ید طرف معامله با آلات قمار
با انجام معامله با آلات قمار، باید به مقتضای ذاتی هر بیعی، عوضین معامله به طرف دیگر منتقل شوند. در این گونه معاملات همان طور که دانسته شد به علت فساد معامله، نقل و انتقال صورت گرفته باطل و در حکم هیچ است و از طرفی دیگر نیز گفته شد که نهی شارع مانع از انعقاد معاملات نیست و در هر حال در عقود اعم از صحیح و باطل نقل و انتقال عوضین محقق میشود و همین امر ایجاب مینماید که در فرض تصاحب عوضین توسط طرفین معامله با آلات قمار وضعیت ید طرف معامله فاسد بررسی گردد.
در کل، اقسام ید را مىتوان چنین دستهبندى کرد. ید، یعنى استیلا و تصرف،[۳۴۰] نخست به دو دسته بزرگ تقسیم مىشود: ید امانى و ید ضمانى.[۳۴۱]سپس ید ضمانى به دو قسم مىشود: الف) ید ضمانى عدوانى و ب) ید ضمانى غیر عدوانى.[۳۴۲] پس در مجموع سه قسم ید وجود دارد:
- ید امانى و این در مواردى است که دو عنصر اذن و مجانیت وجود داشته باشد.
wpadminbar" style="box-sizing: inherit; font-size: 13px; line-height: 32px; direction: rtl; color: #cccccc; font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont,;">
[جمعه 1399-09-21] [ 02:08:00 ق.ظ ]
|