دانشگاه آزاد اسلامی

واحد علوم و تحقیقات(گیلان)

پایان نامه:

برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی بالینی

موضوع:

اثر بخشی گروه درمانی به شیوه شناختی ـ رفتاری بر کاهش احساس تنهایی و افزایش خودکارآمدی عمومی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی

استاد راهنما

دکتر بهمن اکبری

زمستان 93

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل اول (کلیات پژوهش)

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

تعاریف مفهومی و عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

تعاریف مفهومی متغیرها………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9

تعاریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

فصل دوم (ادبیات و پیشینه ی پژوهش)

پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

اختلال افسردگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

تعریف افسردگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18

انواع افسردگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

نظریه های افسردگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

جنسیت و افسردگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 32

تفاوت های فردی و افسردگی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

تأثیر افسردگی بر ابعاد زندگی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

علائم افسردگی اساسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36

علل افسردگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

ویژگی ها و ابعاد تشخیصی اختلال افسردگی…………………………………………………………………………………………………………….. 43

درمان افسردگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43

روان درمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

روان درمانی از دیدگاه های مختلف ………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

دارو درمانی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

شوک درمانی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

شناختی درمانی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 50

درمان شناختی- رفتاری …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

فرایندهای درمان شناختی- رفتاری ……………………………………………………………………………………………………………………………. 56

راهبردها و فنون رویکرد شناختی- رفتاری…………………………………………………………………………………………………………………. 61

آموزش مثبت نگری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 66

احساس تنهایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67

سبب شناسی احساس تنهایی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

احساس تنهایی در بیماری های نوروتیک…………………………………………………………………………………………………………………… 72

خودکارآمدی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 74

تأثیر خودکارآمدی بر سلامت ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 76

عوامل مرتبط با احساس کارآمدی………………………………………………………………………………………………………………………………. 78

پیشینه ی پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

پژوهش های انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………………………………………………………….. 79

پژوهش های انجام شده در خارج از کشور…………………………………………………………………………………………………………………. 82

فصل سوم (روش‌شناسی)

روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………….. 87

ابزارهای اندازه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

روش اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 89

روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

خلاصه­ی پروتکل درمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 89

فصل چهارم (تجزیه و تحلی داده ها)

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 94

یافته­های توصیفی و جمعیت شناختی…………………………………………………………………………………………………………………………. 95

تحلیل یافته­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

فصل پنجم (بحث و نتیجه گیری)

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 109

بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 111

محدودیت ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 117

پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118

پیشنهادها پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 118

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 120

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 124

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127

چکیده­ی انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 138

فهرست جداول

جدول شماره1-4: توزیع نمونه ها به تفکیک جنسیت…………………………………………………………………………………………… 95

جدول شماره2-4: فراوانی مربوط به سطح تحصیلات نمونه ها…………………………………………………………………………….. 95

جدول شماره3-4: شاخص های توصیفی مربوط به سن افراد نمونه………………………………………………………………………. 96

جدول شماره4-4: فراوانی مربوط به وضعیت تأهل نمونه ها………………………………………………………………………………… 97

جدول شماره5-4: شاخص های توصیفی مربوط به شغل………………………………………………………………………………………. 97

جدول شماره6-4: میانگین اولیه نمرات پیش آزمون و پس آزمون متغیرهای خودکارآمدی و احساس تنهایی…………… 98

جدول شماره7-4: میانگین­های تعدیل شده مربوط به متغیرهای خودکارآمدی و احساس­تنهایی……………………………… 99

جدول شماره8-4: آزمون باکس برای بررسی همگنی ماتریس واریانس – کوواریانس …………………………………………. 101

جدول شماره9-4: آزمون لوین برای بررسی یکسانی واریانس ها…………………………………………………………………………. 101

جدول شماره10-4: نتایج آزمون تحلیل­کوواریانس چندمتغیره در مورد اثر متغیر­مستقل بر متغیرهای­وابسته………….. 101

جدول شماره11-4: نتایج آزمون تعقیبی برای مقایسه جفتی میانگین­ها در خودکارآمدی و احساس تنهایی…………….. 102

جدول شماره12-4: آزمون لوین برای بررسی یکسانی واریانس ها………………………………………………………………………. 103

جدول شماره13-4: نتایج تحلیل کوواریانس اثر روش درمانی بر افزایش خودکارآمدی عمومی……………………………. 103

جدول شماره14-4: نتایج آزمون تعقیبی برای مقایسه جفتی میانگین­ها در متغیرخودکارآمدی………………………………… 103

جدول شماره15-4: آزمون لوین برای بررسی یکسانی واریانس ها………………………………………………………………………. 104

جدول شماره16-4: نتایج تحلیل کوواریانس اثر روش درمانی بر احساس تنهایی…………………………………………………. 105

جدول شماره17-4: نتایج آزمون تعقیبی برای مقایسه جفتی میانگین­ها در خودکارآمدی و احساس تنهایی…………….. 105

جدول شماره18-4: نتایج تحلیل­کوواریانس مربوط به اثر متغیر­مستقل بر مؤلفه­های احساس تنهایی………………………. 96

فهرست نمودارها

نمودار شماره1-4: نمودار فراوانی  ستونی مربوط به تفکیک جنسیت…………………………………………………………………….. 95

نمودار شماره2-4: نمودار مربوط به فراوانی سطح تحصیلات گروه آزمایش و گروه کنترل……………………………………. 96

نمودار شماره3-4: نمودار مربوط به فراوانی سن افراد در گروه های آزمایش و کنترل……………………………………………. 96

نمودار شماره4-4: نمودار مربوط به وضعیت تأهل گروه آزمایشی و گروه نمونه…………………………………………………… 97

نمودار شماره5-4: نمودار فراوانی شغل در گروه آزمایشی و گروه کنترل……………………………………………………………….. 98

نمودار شماره6-4: نمودار خطی بین متغیرهای تصادفی کمکی و متغیر وابسته……………………………………………………… 100

نمودار شماره7-4: نمودار مربوط به میانگین های پس آزمون متغیر خودکارآمدی در گروه ها………………………………. 104

نمودار شماره8-4: نمودار مربوط به میانگین­های پس­آزمون متغیر احساس تنهایی در گروه ها……………………………… 106

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

واقعیت این است که افسردگی، بیماری شایع عصر ماست و این بیماری نه فقط در جامعه­ی ایران بلکه در کشورهای مختلف جهان روندی فزاینده دارد. بیماری افسردگی با اینکه اختلالی شایع و آزار دهنده در سطح جامعه است، هنوز به عنوان یک برچسب نامطلوب در میان مردم شناخته می­شود. به همین دلیل، گاهی افراد تمایل دارند احساس افسردگی را انکار کنند یا تنها به عوامل استرس­زای محیط نسبت دهند. اختلال افسردگی با شیوع گسترده­ای با حدود 12-5 درصد در مردان و 25-10 درصد در زنان، به عنوان سرماخوردگی روانی از سالها پیش مورد توجه بوده است(سادوک و سادوک[1]، 2007، ص97). این در حالی است که آمار موجود حاکی از افزایش روزافزون مبتلایان به این بیماری است. در سبب شناسی این اختلال نیز از عوامل چندی یاد نموده­اند که عوامل زیست شناختی، توارث و عوامل روانی و اجتماعی از آن جمله­اند. متناسب با سبب شناسی این اختلال، شیوه های درمانی گوناگونی پیشنهاد شده است. زیرا افسردگی اگر درمان نشود یک بیماری ناتوان کننده و مزمن می­شود که بهترین دوران عمر شخص را به هدر می دهد. اما در صورت درمان به موقع و صحیح می تواند از عواقب بعدی آن جلوگیری شود. یکی از این رویکردها؛ درمان شناختی- رفتاری است که از دهه­ی 1970 برای درمان انواع بیماران افسرده مطرح شد و سودمندی آن در برخی از پژوهش ها تأیید گردیده است(به نقل از رنجبر و همکاران، 1389، ص300).

اغلب صاحب نظران براین باورند که اختلال افسردگی به دلیل اینکه از شیوع بالایی برخوردار است، روان درمانی فردی نمی­تواند پاسخگوی این مشکل باشد(مهرابی و همکاران، 1383، ص7). از این رو، گروه درمانی شناختی- رفتاری که از نظر هزینه و مدت درمان با صرفه تر است، جایگزین مناسبی در روان درمانی فردی گردیده است. همچنین، به تجربه اثبات شده است که گروه درمانی در بیشتر اختلالات روانی مؤثر بوده است. به این دلیل که فرد در گروه، نحوه ی برخورد خود را با اجتماع می­بیند و این امر باعث رشد بینش و بصیرت او می شود. ضمن اینکه تجارب جدیدی را برای برقراری ارتباط با دیگران آموخته، و ضمن آشنایی با افراد جدید، احساس قدرت می­کند و اعتماد به نفس وی بالا می­رود(عظیمی و همکاران، 1382، ص 54).

در همین راستا، مؤلفه های شناختی متعددی از جمله احساس تنهایی و کارآمدی عمومی در تبیین اختلال افسردگی اساسی مطرح شده اند. از نظر محققان افراد افسرده دچار احساس تنهایی هستند و به دلیل عدم گرایش به فعالیت خاص، بیشتر فرصت های ارتباط‌ اجتماعی را از دست می‌دهند(دیوریو ، 2003؛ ترجمه نجاریان، 1381). همچنین، این افراد به دلیل خودکارآمدی پایین، سطح تلاش و فعالیت و نیز موفقیت آنها تحت­الشعاع قرار می گیرد(مایباک و مورفی ، 1995؛ به نقل از سعید و همکاران، 1390، ص18). به نظر می­رسد که در فرایند درمان گروه درمانی شناختی- رفتاری، احساس تنهایی افراد افسرده، که گویای کاستی ها و کمبودهایی در برقراری پیوندهای عاطفی و اجتماعی در آنها می باشد، تخفیف پیدا می­کند. و خودکارآمدی عمومی که در واقع اطمینان خاطری است که شخص درباره ی انجام یک فعالیت خاص احساس می کند، در این بیماران افزایش می یابد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه کلیک کنید