دانشگاه آزاد اسلامی

واحد رشت

دانشکده مدیریت و حسابداری

گروه آموزشی حسابداری

                        پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد                     رشته حسابداری

عنوان:

مطالعه تاثیر حاکمیت شرکتی بر حق الزحمه حسابرسی شرکتهای پذیرفته شده

در بورس اوراق بهادار تهران

استاد راهنما:

 دکتر کیهان آزادی 

پاییز 93

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

عنوان                                                                                                                                                                                            صفحه

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1 . مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………  2

1-2 . بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-3 . اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………………………..  4

1- 4 . اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….  4

1-4-1 . اهداف علمی ……………………………………………………………………………………………………..  4

1-4-2 . اهداف کلی و فرعی ……………………………………………………………………………………………  5

1-4-3 . اهداف کاربردی ………………………………………………………………………………………………….  5

1-5 . سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………  6

1-6 . فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….  6

1-7 . روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….  6

1- 8 . جامعه آماری و روش گرد آوری اطلاعات و داده ها …………………………………………………………….  7

1-8-1 . قلمرو زمانی و مکانی تحقیق…………………………………………………………………………………  7

1-8-2 . جامعــه و نمونه آمـــــاری…………………………………………………………………………………  7

1-8-3 . روش گــرد آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………..  7

1-8-4 . ابزار گرد آوری اطلاعـــات ………………………………………………………………………………..  7

1-9 . تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق ………………………………………………………………………………………..  8

1-10 . تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی ( به صورت مفهومی )…………………………………….  8

1-11 . ساختار کلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 . مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-2 . تاریخچه حسابرسی ……………………………………………………………………………………………………..

2-2-1 . حسابرسی های پیش از تشکل حرفه ای……………………………………………………………….. 12

2-2-2 . حسابرسی های بعد از تشکل حرفه ای  ………………………………………………………………  13

2-2-3 . حسابرسی در ایران ……………………………………………………………………………………………  14

2-3 . نقش حسابرسی در اقتصاد ………………………………………………………………………………………………..  19

2-4 . کیفیت حسابرسی ……………………………………………………………………………………………………………  20

2-4-1 . تعریف کیفیت حسابرسی……………………………………………………………………………………  21

2-4-1-1 . استقلال حسابرسی ازمنظر قانونی : یک رویکرد صفر و یکی …………………..  24

2-4-1-2 . استقلال و کیفیت کار حسابرسی به عنوان یک طیف ………………………………  25

2-4-2 . برداشت از استقلال حسابرسی ، کیفیت واقعی حسابرسی و متغیر اندازه …………………… 34

2-4-2-1 . نقش استاندارد های حسابرسی در استقلال حسابرسی …………………………..  36

2-4-3 . انگیزه عرضه حسابرسی با کیفیت بالا …………………………………………………………………   38

2-4-4 . چارچوب خدمات حسابرسی ……………………………………………………………………………   39

2-4-5 . رتبه بندی موسسات حسابرسی …………………………………………………………………………   40

2-4-5-1 . رتبه بندی موسسات حسابرسی در جهان ………………………………………………  40

2-4-5-2 . رتبه بندی موسسات حسابرسی در ایران ……………………………………………….  41

2-5 . هزینه و انواع آن ……………………………………………………………………………………………………………..  42

2-5-1 . طبقه بندی هزینه ها ………………………………………………………………………………………….  42

2-5-2 . هزینه حسابرسی جز کدام هزینه ها طبقه بندی می شود؟ ……………………………………….  48

2-5-3 . حق الزحمه حسابرسان ……………………………………………………………………………………..  48

2-5-4 . هزینه های حسابرسـی ………………………………………………………………………………………  50

2-6. مبانی نظری حاکمیت شرکتی ……………………………………………………………………………………………..  52

2-6-1. تاریخچه حاکمیت شرکتی …………………………………………………………………………………..  52

2-6-2 . نظریه های مطرح در حاکمیت سازمانی ( شرکتی )………………………………………………..  52

2-6-2-1. نظریه عاملیت ( تئوری نمایندگی )…………………………………………………………  53

2-6-2-2 . نظریه برتری سهامداران ………………………………………………………………………  54

2-6-2-3 . نظریه ذینفعان ……………………………………………………………………………………  55

2-6-2-4 . نظریه وابستگی منابع ………………………………………………………………………….  58

2-6-2-5 . نظریه تسلط مدیریت ………………………………………………………………………….  58

2-6-2-6 . نظریه انتخاب استراتژیک …………………………………………………………………….  59

2-6-2-7 . نظریه سازمانی …………………………………………………………………………………..  60

2-6-2-8 . نظریه قانون گرایی………………………………………………………………………………  60

2-6-2-9 . نظریه خادمیت …………………………………………………………………………………..  61

2-6-2-10 . نظریه نهادی……………………………………………………………………………………..  62

2-6-3 . حاکمیت شرکتی به معنای امروزی……………………………………………………………………….  64

2-6-4 . ضرورت شناخت و کنترل حاکمیت شرکتی ………………………………………………………….. 65

2-6-5 . مفاهیم حاکمیت شرکتی …………………………………………………………………………………….  68

2-6-6 . نگاهی تطبیقی به نظام های راهبری ( حاکمیت ) شرکتی ……………………………………….  68

2-6-7 . ویژگی های حاکمیت شرکتی …………………………………………………………………………….  70

2-6-7-1 . تمرکز مالکیت (OWNCON)………………………………………………………………. 70

2-6-7-2 . مالکیت نهادی ( INSOWN) ………………………………………………………………  71

2-6-7-3 . استقلال هیأت مدیره ( BRDIND)……………………………………………………….  73

2-6-7-4 . دوگانگی وظایف مدیرعامل (DUAL)…………………………………………………… 75

2-6-9 . حاکمیت شرکتی در ایران …………………………………………………………………………………… 75

2-6-9-1 . حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه ایران…………………………………………………..  75

2-6-9-2 . نظام حاکمیت ( راهبری ) شرکتی در بورس اوراق بهادار تهران ……………….  77

2-7 . حاکمیت شرکتی و حق الزحمه حسابرسی ………………………………………………………………………….  78

2-7-1 . عوامل مربوط به حق الزحمه حسابرسی ………………………………………………………………  79

2-7-2 . نظام راهبری شرکت چه تأثیری بر هزینه حسابرسی دارد ؟……………………………………..  80

2-7-2-1 . اندازه هیأت مدیره ……………………………………………………………………………..  80

2-7-2-2 . نسبت اعضاء غیر موظف هیأت مدیره به کل …………………………………………  81

2-7-2-3 . درصد مالکیت سهامداران عهده ……………………………………………………………  81

2-7-2-4 . میزان سهام شناور آزاد ………………………………………………………………………..  81

2-7-2- 5 . درصد مالکیت نهادهای دولتی و شبه دولتی…………………………………………..  82

2-7-2-6 . نوع حسابرسی …………………………………………………………………………………..  82

2-7-2-7 . میزان افشای معامله با اشخاص وابسته ………………………………………………….  82

2-7-3 . مبانی نظری و هزینه ها ……………………………………………………………………………………..  82

2-8 . پیشینه پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………… 84

2-8-1 . پژوهش های خارجی…………………………………………………………………………………………. 84

2-8-2 . پژوهش های داخلی ………………………………………………………………………………………….  89

2-9 . خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………….  95

فصل سوم : روش تحقیق

3-1 . مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….  97

3-2 . روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-2-1 . قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………………………………. 97

3-2-1-1 . قلمرو زمانی تحقیق ……………………………………………………………………………  98

3-2-1-2 . قلمرو مکانی تحقیق ……………………………………………………………………………  98

3-3 . فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 98

3-3-1 . تبدیل فرضیه های پژوهش به آماری …………………………………………………………………..  99

3-4 . جامعه آماری ، روش نمونه گیری و گرد آوری داده ها ………………………………………………………..  99

3-4-1 . جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………  99

3-4-2 . روش گرد آوری داده ها ………………………………………………………………………………….  100

3-5 . روش های تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………….  100

3-5-1 . روش آماری …………………………………………………………………………………………………..  100

3-5-2 . متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه گیری آنها ………………………………………………………….  101

3-6 . تجزیه و تحلیل رگرسیون و همبستگی …………………………………………………………………………….  102

-6-1. مدلهای رگرسیون …………………………………………………………………………………………….  102

3-6-2 . همبستگی ………………………………………………………………………………………………………  103

3-6-3 . روش آزمون فرضیه ها(روش داده های پانل)………………………………………………………  104

3-6-3-1 . روش اثرات ثابت………………………………………………………………………………. 105

3-6-3-2 . آزمون چاو یا F مفید ………………………………………………………………………… 105

3-6-3-3 . آزمون هاسمن ………………………………………………………………………………….. 106

3-6-4 . آزمونهای معنادار بودن در الگوهای رگرسیون …………………………………………………….. 106

3-6-5 . آزمون خودهمبستگی جملات خطا …………………………………………………………………… 107

3-7 . خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………..  108

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 . مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 110

4-2 . آمار توصیفی داده ها ………………………………………………………………………………………………………. 110

4-3 . آزمون نرمال بودن داده های تحقیق ………………………………………………………………………………….  112

4-3-1 . آزمون نرمال بودن برای هزینه حسابرسی…………………………………………………………….  112

4-3-2 . آزمون نرمال بودن برای استقلال هیأت مدیره ……………………………………………………… 113

4-3-3 . آزمون نرمال بودن برای درصد مالکیت مدیران اجرایی و اعضای هیأت مدیره ………… 114

4-3-4 . آزمون نرمال بودن برای درصد مالکیت نهادی …………………………………………………….. 115

4-3-5 . آزمون نرمال بودن برای ارزش بازار به ارزش دفتری ……………………………………………. 116

4-3-6 . آزمون نرمال بودن برای اندازه شرکت ………………………………………………………………… 117

4-3-7 . آزمون نرمال بودن برای نسبت حسابهای دریافتی به کل دارایی………………………………. 118

4-3-8 . آزمون نرمال بودن برای نسبت موجودی کالا به کل دارایی……………………………………. 119

4-4 . نتایج حاصل از آزمون فرضیه ………………………………………………………………………………………….  120

4-4-1 . بررسی همبستگی بین متغیرها …………………………………………………………………………… 120

4-4-2 . بررسی مانایی متغیرهای پژوهش ………………………………………………………………………. 121

4-4-3 . آزمون F لیمر و آزمون هاسمن …………………………………………………………………………. 123

-4-4 . تخمین مدل و تجزیه و تحلیل نتایج ………………………………………………………………….. 123

4-5 . خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………… 125

فصل پنجم : بحث ، نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1 . مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….  127

5-2 . نتایج حاصل از بررسی تحقیق ………………………………………………………………………………………..  128

5-2-1 . خلاصه ای از مبانی نظری ………………………………………………………………………………… 128

5-2-2 . خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها ………………………………………………………………………….  130

5-3 . نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………..  131

5-4 . محدودیت های محقق ……………………………………………………………………………………………………. 133

5-5 . پیشنهادهای مبتنی بر نتایج تحقیق …………………………………………………………………………………….. 133

5-6 . پیشنهادها برای تحقیقات آتی ………………………………………………………………………………………….. 134

فهرست منابع

الف) منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………… 135

ب) منابع انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………… 137

پیوست ها

پیوست الف) فهرست شرکت های نمونه آماری تحقیق ……………………………………………………………….. 140

پیوست ب) خروجی نرم افزار Eviews …………………………………………………………………………………… 141

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………… 146

فهرست جداول

ــــــــــ

عنوان                                                                                                                                                                                           صفحه

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

جدول 2-1 . خلاصه نظریه های حاکمیت شرکتی ………………………………………………………………………   63

جدول 2-2. میزان اجماع در مورد حاکمیت شرکتی …………………………………………………………………….   67

جدول 2-3 . ویژگی های سیستم های درونی و بیرونی ………………………………………………………………    69

فصل سوم : روش تحقیق

جدول 3-1 . انتخاب نمونه براساس محدودیت های تحقیق        ……………………………………………………….   100

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

جدول 4-1 . آمار توصیفی داده های تحقیق ……………………………………………………………………………..   111

جدول 4-2 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای هزینه حسابرسی …………………………………   112

جدول 4-3 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای هزینه حسابرسی …………………………………   113

جدول 4-4 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای استقلال هیئت مدیره …………………………..   113

جدول 4-5 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای استقلال هیئت مدیره …………………………..   114

جدول 4-6 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای درصد مالکیت مدیران اجرایی و اعضای هیئت مدیره …..  114

جدول 4-7 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای درصد مالکیت مدیران اجرایی و اعضای هیئت مدیره …..  115

جدول 4-8 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای درصد مالکیت نهادی ……………………………  115

جدول 4-9 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای درصد مالکیت نهادی ……………………………  116

جدول 4-10 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای ارزش بازار به ارزش دفتری ………………..  116

جدول 4-11 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای ارزش بازار به ارزش دفتری ………………..  117

جدول 4-12 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای اندازه شرکت …………………………………….  117

جدول 4-13 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای اندازه شرکت …………………………………….  118

جدول 4-14 آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای نسبت حسابهای دریافتنی به کل دارایی ها ……………………  118

جدول 4- 15 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای نسبت حسابهای دریافتنی به کل دارایی ها ……………..   119

جدول 4-16 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای نسبت موجودی کالا به کل دارایی ها…….. 119

جدول 4-17 . آزمون نرمال کولموگوروف-اسمیرنوف برای نسبت موجودی کالا به کل دارایی ها……… 120

جدول 4-18 . رابطه بین حاکمیت شرکتی و هزینه حسابرسی (همبستگی پیرسون)………………………….. 121

جدول 4-19 . نتایج آزمون مانایی متغیر های پژوهش………………………………………………………………….. 122

جدول 4-20 . نتایج حاصل از آزمون F لیمر و آزمون هاسمن ……………………………………………………… 123

جدول 4-21 . نتایج تخمین مدل سیمونیک 1980 ………………………………………………………………………. 124

فصل پنجم : بحث ، نتیجه گیری و پیشنهادات

جدول 5-1 . خلاصه نتایج به دست آمده از آزمون فرضیات ………………………………………………………… 132

چکیده:

موسسات حسابرسی مفاهیم نظری و تجربی مهمی برای تعیین حق الزحمه حسابرسی دارند. آنها جهت قیمت گذاری خدمات حسابرسی از عوامل گوناگونی استفاده می کنند و تحقیقات زیادی نیز در رابطه با شناسایی و ارزیابی این عوامل انجام شده است. عواملی که در اغلب مطالعات مدنظر قرار گرفته اند شامل عوامل ریسک، حجم و پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی بوده است. یکی از عوامل مهم تعیین ریسک حسابرسی، ساختار حاکمیت شرکتی می باشد که باید به آن توجه شود.البته هنوز معلوم نیست که حاکمیت شرکتی تاثیری بر حق الزحمه حسابرسی دارد یا نه و اگر دارد چگونه حق الزحمه حسابرسی را تحت تاثیر قرار می دهد. حداقل دو استدلال در مورد رابطه حاکمیت شرکتی و حق الزحمه های حسابرسان وجود دارد. در استدلال اول فرض بر این است که ساختار داخلی حاکمیت شرکتی شرکت ها کامل است. در نتیجه هزینه های نمایندگی و ریسک موسسات حسابرسی کاهش یافته و این باعث کاهش حق الزحمه حسابرس و هزینه های حسابرسی شرکت می شود. به عبارتی حسابرسی به عنوان شکلی از حاکمیت شرکتی خارجی ممکن است حاکمیت شرکتی داخلی موثر را جایگزین خود بیند. در استدلال دوم فرض می شود مدیران جهت نشان دادن سطح بالای ساختار حاکمیت شرکتی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، از موسسات حسابرسی بزرگ و با کیفیت بالاتر استفاده کنند که ممکن است باعث افزایش حق الزحمه حسابرسی شود.

در تحقیق پیش رو با توجه به روش حذف سیستمـاتیک در خصوص انتخــاب نمونه و افشاء شرکت ها در خصوص هزینه های حسابرسی طی سالهای 1387 الی آخر سال 1391، 96 شرکت در قالب 480  مشاهده مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آزمون مدل نشان می دهد که، در سطح معنی داری متغیر مستقل؛ حاکمیت شرکتی (مالکیت نهادی و استقلال هیات مدیره) با هزینه حسابرسی درسطح اطمینان 95/0  رابطه است. بنابراین فرضیه های اول و سوم تحقیق‌ قبول می‌شود. با توجه به نتایج بدست آمده هر چه درصد مشارکت سهامدارن عمده و حرفه ای که بطور تخصصی در شرکت سرمایه گذاری نموده اند، افزایش یابد، هزینه های حسابرسی کاهش خواهد یافت. همچنین هرچه درصد استقلال اعضاء هیات مدیره افزایش یابد (تعداد غیر موظف هیات مدیره بیشتر باشد)، هزینه های حسابرسی افزایش خواهد یافت.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید