۲-۲-۴-۱٫ نماد‌های عاشورایی در شعر جنگ
شاعران بزرگ عاشورایی پس از آن‌که کربلا را از دریچه‌های مختلف با نگاه‌های متمایز به تصویر کشیدند و آثاری در خور واقعه‌ی بزرگ عاشورا رقم زدند، با رویکردی عاشورایی وارد زمینه‌های دیگر شعر شدند. شاعران در هر صحنه ای که کفر و دین را در حال رزم آرایی مقابل هم دیدند، به یاد بزرگترین و تاریخی‌ترین عرصه‌ی جهاد حق علیه باطل افتادند و با نگاهی عاشورایی واقعه را نگریستند و واقعه را قلم زدند.‌ با این حساب پیداترین رگه های عاشوراگرایی را در حوزه‌ی ادبیات مقاومت و شعر پایداری می‌توان یافت. نرگس انصاری در این باره معتقد است: «در کنار گرایش‌های مستقلی که از آغاز شکل گیری این حماسه‌ی بشکوه، در میان شاعران برای حماسه‌سرایی و یا سوگ‌سرایی وجود داشته، با ظهور مکتب سمبولیسم در ادبیات، کاربرد نمادین و سمبولیک اسطوره‌‌های عاشورا نیز مورد توجه شاعران آزادی خواه قرار گرفت و عاشورا با تمام مفاهیم ارزشمند آن، با زمان و مکانش و با هر آن‌چه که پیوندی با روز دهم محرم ۶۱ هـ داشت، تبدیل به اسطوره‌ای گردید تا تأثیر خویش را بر ادبیات، به ویژه ادبیات مقاومت به جا نهد. پشتوانه و زمینه ساز این تأثیر گذاری نیز انطباق عاشورا با رخداد‌های عصر حاضر و جریانات سیاسی، اجتماعی و نظامی جوامع آشنا با فرهنگ حسینی بود.» (عاشورا در آیینه‌ی شعر معاصر، ص۳۰۲)
نخستین زمینه‌ی استفاده از نماد‌های عاشورایی در شعر معاصر را می‌توان در اشعاری که با موضوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ هجری شمسی و رهبری امام خمینی سروده شده است، یافت. بسیاری از شاعران انقلاب در توصیف امامو شخصیت‌های شاخص انقلاب اسلامی به بیان شباهت‌هایی با جریان کربلا پرداخته اند.
سید حسن حسینی با یاد شهیدان انقلاب می‌سراید:

اما زیباترین عرصه‌‌ای که میتوان عاشورا و عاشوراییان را بار دیگر و به وضوح در آن جست، جبهه‌های جنگ نا‌برابر میان ایران و عراق است. هشت سال مبارزه سخت و دفاع مقدسی که جوانان وطن با شجاعت و شهامت تمام در عین مظلومیت مقابل تیر و ترکش و گلوله‌ی ستم سینه سپر کردند و پرپر شدند. پس به جاترین و شایسته ترین میدانی که شاعر می‌تواند در آن از حسین‌ها و عباس‌ها و قاسم‌ها و اکبر‌ها دم بزند و قلم بزند بی‌شک همین میدان است.