• عدم آگاهی معماران و طراحان از ویژگیهای اجتماعی ساکنان آتی

 

• عدم همکاری پلیس

۲-۹- تجربیات جهانی (نمونههای کار شده)
در دهههای اخیر طراحی فضاهای شهری امن مورد توجه اکثر کشورهای جهان قرار گرفته است. اگرچه هیچ ضابطه و یا مقررات یکسان و ثابتی در طراحی این فضاها تدوین نشده، اما کشورهای مختلف به لحاظ شرایط ویژه خود، شیوههای خاصی از طراحی فضاهای شهری امن را پیش گرفتهاند که در این بخش اهم این تجربیات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۲-۹-۱- جهان
الف) استرالیا
مطالعات انجام شده نشان میدهد سازمان یافتهترین حرکت به منظور پیشگیری از ارتکاب جرم از طریق برنامهریزی و طراحی شهری در استرالیا از اواسط دهه ۱۹۹۰ آغاز شده است. از آنجاکه در استرالیا شوراها در شکلدهی به محیط ساخته شده نقش اساسی دارند، گزارش اصلاحی طرح توسعه به ابتکار دفتر پروژه پیشگیری از جرم که متشکل از طراحان و برنامهریزان بود، تهیه شد. هدف از این گزارش اصلاحی تشویق افراد مسئول در تمام ابعاد توسعه شهری به مدنظر قرار دادن نوعی از برنامهریزی و طراحی محیطی بود که متعاقب این گزارش برای لحاظ در طراحیها مطرح شده است، از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود.

 

1. ایجاد فضایی که قابل دیدن و دیده شدن باشد.

 

1. ایجاد فضایی که علائمی با طراحی خوانا و قابل فهم داشته باشد.

 

1. ارائه تعریف روشن از مالکیت و استفاده قانونمند از فضای عمومی، خصوصی و جمعی.

 

1. حداقل نمودن دسترسی به پشتبامها، بالکنها و پنجرههای ساختمانهای مجاور به یکدیگر.

 

1. اجتناب از بکارگیری مصالحی که در مقابل تخریب و ویرانگری آسیبپذیر هستند.

 

1. اجتناب از طراحی چشماندازها و حصارهایی که ممکن است با ایجاد مانع دید برای درها و پنجرهها برای امنیت مخاطرهآمیز باشند. (صالحی، ۱۳۸۷، ۲۳۹)

اما آنچه بعدها در سال ۲۰۰۰ منتشر شد و از آن پس مبنای عمل بسیاری از طراحان و برنامهریزان در استرالیا قرار گرفت مأخذ راهنمای طراحی شهری و پیشگیری از جرم دولت مرکزی استرالیا (Australian Capital Territory Government Crime Prevention & Urban Design) است. این مأخذ که در همکاری با مسئولین برنامهریزی و مدیریت زمین دولت مرکزی و دپارتمان دادستانی کل استرالیا و کمک دپارتمان خدمات شهری، پلیس فدرال استرالیا و مؤسسه جرمشناسی استرالیا تهیه شده است سندی مشاورهای است که به تحقق اصول پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در برنامهریزی و فعالیتهای توسعه استرالیا کمک میکند.این سند موضوعات مربوط به ایمنی و پاسخهایی که طراحی و مدیریت برای آن دارند و نیاز است در طرحهای توسعه به ویژه طرحهای مربوط به مکانهای عمومی گنجانده شود، ارائه میدهد. با وجود اینکه راهبردهای طراحی اشاره شده در این راهنما استانداردهای انعطافپذیری هستند اما اجرای اصول بنیادی آنها در طرحها ضروری است. در ادامه به مواردی که باید در این فصل از راهنما در طراحیها مدنظر قرار گیرد، اشاره میشود:

 

1. نوررسانی شامل (عوامل موقعیتی،انسجام در نورپردازی،جانمایی نور،انواع نورها ونگهداری)

 

1. طراحی و برنامهریزی سایت

 

1. نظارت طبیعی و خطوط دید شامل (حیطههای مشکلزا،بهبود خطوط دید،موانع آینده خطوط دید،نظارت غیررسمی و کاربریها)

 

1. نشانهگذاری شامل (طراحی و پیشبینی علائم،فضاهای به دام انداختن و مخفی شدن و نگهداری)

 

1. طراحی ساختمان شامل (ورودیهای ساختمان،طراحی ساختمان،مصالح و اثاثیه و انبار)

 

1. کاربریهای خردهفروشی/تجاری شامل (خطوط دید، نوررسانی،پارکینگ کارمندان،منظرسازی و امنیت ساختمان)

 

1. کاربریهای مختلط شامل (کاربریهای سازگار و مکمل)

 

1. منظرسازی شامل (کاشت در مسیرهای پیاده،کاشت دیواری، کاشت در ورودیها،درختان غیرپوشاننده،گیاهان مقاوم،منظرسازی سخت و ساخت مسیر)

 

1. فضاهای امن در برابر به دام افتادن شامل (نقاط به دام اندازی در مجاورت راههای پیاده،دسترسی محدود، نوررسانی و خطوط دید،طراحی و استفاده از امکانات)

 

1. مدیریت و نگهداری شامل (نگهداری،حفاظت در مقابل دیوار نوشتهها،مصالح مقاوم،پوششهای حمایتی،سختافزار،نور و آموزش همکاری)

در مجموع میتوان گفت مطالعات انجام شده در استرالیا و دغدغههای طراحی در زمینه پیشگیری از جرم در این کشور بسیار جامع و همه جانبه است. اگرچه مبنای اولیه این بررسیهای تفصیلی همان ضوابط اولیه CPTED است اما در هرچه ملموستر و کاربردیتر کردن آنها تلاشهای بسیاری صورت گرفته است. از جمله نمونههای موردی از شهرهای استرالیا که اصول طراحی محیطی ایمن را به کار بستهاند میتوان به شهر آدلاید اشاره نمود. مسئولان شهر آدلاید به منظور هرچه مطلوبتر ساختن شهر برای ساکنان، کارکنان و بازدید کنندگان از آن، تلاش در حفظ امنیت و ایمنی شهر به بهترین شکل ممکن را دارند. برنامه محلی پیشگیری از جرم، از جمله مواردی است که به این منظور تبیین شده است. آنچه در بخش طراحی شهری (در کنار سایر فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و …) چنین مکانی، در آدلاید به کار گرفته شده بدین شرح است:

 

• پروژه مسیرهای پیاده ایمن

 

• پروژه بهبود روشنایی در سطح شهر

 

• پروژه حمل و نقل عمومی ایمن (صالحی ۱۳۸۷،۲۵۴ – ۲۴۱)

ب) آمریکا
در ایالات متحده آمریکا به تبع نوع حکومت و تقسیمات کشوری کلیه ضوابط و مقررات میتواند از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت و متغیر باشد. این موضوع در حیطه طراحی و برنامهریزی شهری نیز صحت دارد. اما آنچه بررسیها نشان میدهد حاکی از آن است که در زمینه پیشگیری از جرم به وسیله طراحی شهری همان اصول CPTED در سراسر کشور مدنظر قرار میگیرند. به ویژه در طراحی مجتمعهای مسکونی که به تازگی احداث میشوند، رعایت این اصول الزامی است. اخیراً کنفرانس شهرداران آمریکا مطالعهای را درباره همه شهرهای آمریکا که جمعیتی بالغ بر ۳۰٫۰۰۰ نفر دارند ـ حدود ۱۰۶۰ شهر ـ به اتمام رسانده است. حدود ۸۰ شهر در این حوزه مطابق این مطالعه در سطح خوبی گزارش شدهاند و تقریباً همه شهرها به شکل فعلی سیاستهای مربوطه را در طراحیها و برنامهریزیهای خود دخیل کردهاند. یکی از عمدهترین کاربردهای اصول CPTED در طراحی مراکز شهری به عنوان اصلیترین فضای عمومی شهرهاست. در این میان به منظور ایجاد ضمانت اجرایی این اصول نهادهای نظارتی چون پلیس نیز وارد عمل میشوند. از جمله به جدیدترین ضوابطی که تیم متخصص نیروی پلیس برای اجرای اصول CPTED در مراکز شهر آمریکا تعیین کرده است، ضوابط مربوط به دپارتمان پلیس سندیاگو است که در ماه مه سال ۲۰۰۹ تدوین شده است. خط مشیهایی که در این گزارش آورده شده است مربوط به خیابانها و پیادهروها، مکانهای عمومی در فضای باز، ساختمانهای مسکونی و اداری، ساختمانهای دارای چند کاربری و مراکز خرید هستند، که در ادامه به صورت اجمالی به آنها پرداخته میشود.

 

wpadminbar" style="box-sizing: inherit; font-size: 13px; line-height: 32px; direction: rtl; color: #cccccc; font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont,;">